Het Platform Woningmarkt Nederland presenteerde dinsdag een aantal berekeningen waaruit blijkt dat het door de overheid beoogde voordeel van 400 miljoen euro een wassen neus is. Sterker nog: de maatregel zal het Rijk de komende vier jaar minstens 110 miljoen euro kosten, zo betoogde F. von Dewall van de ING Groep.

Het kabinet wil dat bij de aankoop van een huis de overwaarde van de verkochte woning volledig wordt gebruikt voor de financiering van het nieuwe pand. Gebeurt dit niet, dan vervalt een deel van de fiscale voordelen van de hypotheekrenteaftrek.

Daar zit een groot risico, aldus het platform. „Op die manier valt er voor 3 miljard euro aan consumptieve bestedingen weg”, aldus Von Dewall. Dat leidt weer tot veel minder belastinginkomsten (uit BTW). Het begrotingstekort zou daardoor in 2004 al met 240 miljoen euro oplopen.

Het platform, met onder meer de Nederlandse Vereniging van Makelaars, Vereniging Eigen Huis, banken, hypotheekverstrekkers en andere spelers op de woningmarkt, is deze zomer opgericht om de „zeer kwetsbare” woningmarkt beschermen tegen (overheids)maatregelen die een averechts effect hebben.

Dat kan alleen door gezamenlijk overleg tussen alle partijen, aldus platformvoorzitter H. de Boer, de oud-voorzitter van MKB-Nederland. „De doorstroming op de huizenmarkt is slecht, het gronduitgiftebeleid kan beter, over de huurmarkt valt veel te zeggen. De economie staat er buitengewoon slecht voor. Dit is een riskant moment om met plannen te komen die volgens ons slechts een tegengesteld effect zullen hebben.”

Het platform is het eens met berekeningen van onder meer De Nederlandsche Bank dat er gemiddeld 20 procent lucht zit in de huizenprijzen. In de duurdere klasse (boven de 450.000 euro) zou het zelfs om 40 procent gaan. De Boer: „Als je daar nu met een roestige speld inprikt, worden we met zijn allen niet gelukkiger.” Hij pleit voor „timing”, waarbij het gevaar dat de overwaardering van woningen er in één klap uitloopt wordt geminimaliseerd.

„Wij samen willen de urgentie van de problemen op de woningmarkt nu eens goed neerzetten”, aldus De Boer. Hij beloofde dat het platform het komende voorjaar met een pakket voorstellen komt om onder meer de slechte doorstroming en de problemen voor starters op te lossen. „Er is gewoon weer woningnood in bepaalde segmenten. Mensen verdienen een integrale aanpak in plaats van het huidige hapsnap beleid.” Hij verwijt de overheid dat er de laatste jaren alleen brandjes op de woningmarkt zijn geblust.

Ook luistert de overheid slecht. „Dat is geen voorbeeld van nieuwe politiek. Ik wil de luiken open. Er wonen veel meer mensen in een huis dan dat er mensen in de WAO zitten. Daar is terecht veel aandacht voor, maar de huizenproblematiek gaat zo veel mensen aan dat wij niet willen dat daarover alleen op het Binnenhof wordt besloten.”

Volgens Von Dewall zijn ambtenaren op de verschillende ministeries het eens met de zienswijze en de berekeningen van het platform. „Het probleem is echter dat elk departement naar zijn eigen deelterrein kijkt. Den Haag heeft geen zicht op de bredere gevolgen van het beleid dat hij maakt.”