Stierven er in 1996 nog 235 mannen aan de gevolgen van leverkanker, in 2011 waren dat er 468. Een stijging van 99 procent in 15 jaar tijd. Ook bij vrouwen neemt het aantal sterfgevallen ten gevolge van deze kankervariant toe, zij het minder snel. Toch steeg ook het aantal overleden vrouwen met ongeveer 57 procent van 182 naar 286.

Internist-oncoloog Heinz-Josef Klümpen werkt in het Amsterdamse ziekenhuis AMC in een multidisciplinair team dat leverkanker behandelt. Hij onderschrijft de toename, maar plaatst direct een kanttekening. „In de statistiek zie je vaak dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen leverkanker en ‘intrahepatische galgangkanker’, dus galgangkanker dat in de lever ontstaat. Terwijl het verschillende ziekten met verschillende behandelingen en oorzaken zijn.”

De oorzaken van de stijging bij leverkanker zijn vrij duidelijk aan te wijzen, zo legt Klümpen uit. „Er zijn grote oorzaken, namelijk de toename van leververvetting bij suikerziekte en obesitas, virale besmettingen en het gebruik van alcohol. Met virale besmetting bedoel ik de kanker die wordt veroorzaakt door de aandoeningen hepatitis B en C. Die eerste variant heerst vooral in werelddelen zoals Azië, Afrika en Zuid-Europa en komt met migranten mee, maar komt ook in de Nederlandse bevolking steeds vaker voor. De tweede, hepatitis C, is een virus dat veel westerse mensen onwetend met zich meedragen, soms seksueel overdraagbaar is en dat een risico op leverkanker met zich meebrengt.

Klümpen vermoedt dat het aantal doden door leverkanker nog verder zal toenemen. Immers, er zijn steeds meer mensen met chronische leveraandoeningen veroorzaakt door onder andere overgewicht en suikerziekte, en hepatitis C laat zich vooralsnog niet bestrijden met een vaccin. Wel bestaat er een vaccin tegen hepatitis B. ,Gezonder eten en meer bewegen kan al helpen”, begint Klümpen. „En dit jaar nog komen we met een sceeningsrichtlijn voor leverkanker. We gaan mensen in de risicogroepen, dus bijvoorbeeld met chronische leveraandoeningen, screenen. Dat zal een effect hebben op de overlevingscijfers, want hoe vroeger leverkanker wordt ontdekt, hoe beter de overlevingskansen.”