Recensie: Jaap Zwart begeleidt psalmen in Tiel
Het PsalmenProject beoogt de opnameachterstand in de ritmische samenzanguitvoering van de 150 psalmen weg te nemen.
Maar het wil ook kerkorganisten inspireren om te laten horen wat inleiding en begeleidingsvorm zoal vermogen. Veruit de meesten van hen zullen daar overigens, wegens het ontberen van een vakopleiding, volstrekt niet genoeg aan hebben.
Aflevering 6 van het project laat de spelvaardige Jaap Zwart (1955) horen op het prachtige Bätz/Witteorgel in Tiel, nu eens verstild, dan weer virtuoos improviserend in uiteenlopende muziekstijlen en begeleidingsvormen. Zeer boeiend! Ik schat in dat opnametechnisch het optimum is bereikt tussen de mate van directheid van de orgelklank enerzijds en het geluidsniveau van de samenzang anderzijds.
De productie schiet qua informatieverstrekking echter schromelijk tekort. We lezen wie Zwart is en hoe de dispositie van het orgel luidt. Echter niets over de rechtvaardiging van de keuze van berijming en over het weglaten van de gebruikelijke verhogingen. Niets over het aantal zangers ten opzichte van de capaciteit van de kerk, noch over de verhouding tussen mannen en vrouwen. Ook niet over de vraag of de samenzang spontaan of enigszins ingestudeerd tot stand kwam. Werkelijk een gemiste kans om, juist in een serie als deze, niet per psalm concreet aan te geven hoe de relatie tussen tekst en verklanking gestalte krijgt.
Over het vaker wel dan niet achterkomen van de (gedirigeerde!) zang zou een gedetailleerd verklarend betoog te houden zijn. Wie kunstzinnigheid en het soms moderner klankidioom niet schuwt, verrijkt beslist zijn schat aan gouden kleinodiën met de aanschaf van deze cd.
Samenzang & Improvisaties – PsalmenProject 6 – Jaap Zwart – Grote Kerk Tiel; uitg. www.psalmenproject.nl (JLCD 172); € 17,95; www.psalmenproject.nl
Jaap Zwart, orgel
Jaap Zwart, orgel
Jaap Zwart, orgel