Tijdens het werkbezoek van de Nederlandse fractievoorzitters aan de Antillen trekt FOL-leider Anthony Godett de eerste dagen alle aandacht naar zich toe. Vooral van de toegestroomde pers. Godetts grootste politieke tegenstander, oud-premier Etienne Ys (41), treedt veel minder in de schijnwerpers. Onopvallend beweegt hij zich in het gezelschap van Nederlandse en Antilliaanse politici. Aan niemand dringt hij zich op, maar wie goed oplet, ziet dat de bezoekers uit Nederland hem wel degelijk weten te vinden en zeer geïnteresseerd zijn in zijn mening. PAR-leider Ys, momenteel aanvoerder van de grootste oppositiefractie tegen het kabinet-Mirna Godett, staat bekend als een integer, bedachtzaam en intelligent bestuurder, die het in de politiek niet zoekt in incidenten en persoonlijke aanvallen, maar in inhoud en argumenten.

Na een studie fiscaal recht in Groningen werkte Ys enkele jaren bij de belastingdienst op Curaçao. In 1993 raakte hij, tot zijn eigen verrassing, „in de politiek verzeild”, toen toenmalige PAR-leider Pourrier het oog op hem liet vallen. Ys werd minister van Financiën en bleef, met een korte onderbreking, tot op het huidige moment in het landsbestuur. In mei bood hij, na een jaar premier te zijn geweest, het ontslag van zijn kabinet aan. Een forse verkiezingsoverwinning door zijn grootste politieke tegenstander, de linkse populist Godett, bracht hem tot die daad.

Wat hebt u kunnen bereiken in dat ene jaar van regeren?

„Te weinig, maar we hebben ons best gedaan. Liever zou ik spreken over de vraag wat er is bereikt in de afgelopen vijf à zes jaar, in een tijd waarin de PAR in diverse kabinetten een belangrijke rol speelde. Dat is veel. Ik weet geen ander land ter wereld waar in zo korte tijd zo’n sterke sanering van de overheidsfinanciën heeft plaatsgevonden. De overheidsuitgaven zijn met een vierde verlaagd, het ambtenarenapparaat is met 30 procent gekrompen.

Helaas hadden we onvoldoende budgettaire ruimte om ook op sociaal terrein, zoals armoedebestrijding en volkshuisvesting, vooruitgang te boeken. Nederland had naar mijn mening op dit gebied bij moeten springen, maar heeft dat niet gedaan. Door de maatschappelijke onvrede die ontstond, heeft Anthony Godett zijn slag kunnen slaan.”

Godett heeft veel onrust gezaaid door te speculeren over onafhankelijkheid van Curaçao…
„Ik denk dat hij daarin verkeerd begrepen is. Hij heeft het alleen willen hebben over de status aparte: een meer zelfstandige positie van Curaçao binnen het Koninkrijk. Als hij echte onafhankelijkheid bedoeld heeft, zou ik dat heel dom van hem vinden.”

Waarom?

„Daarvoor is op de Antillen geen draagvlak. Bovendien is het maar de vraag of de eilanden waarover we spreken groot genoeg zijn om onafhankelijk te kunnen zijn. Daarom is het onverstandig om hiernaar te streven. De Nederlandse Antillen hebben elkaar hard nodig. Ze hebben qua cultuur veel met elkaar gemeen. In economisch en politiek opzicht staan ze samen veel sterker dan alleen.

Maar waar praten we eigenlijk over? De Antillen zijn op dit moment veel onafhankelijker dan Nederland. Nederland kan haast geen wet meer uitvaardigen zonder te letten op Europese voorschriften en beperkingen. Dat hebben wij niet. Ten slotte zou onafhankelijkheid ingaan tegen de ontwikkeling die je momenteel in de wereld ziet. Er is juist een tendens van het vormen van grotere economische en politieke eenheden, van blokvorming in plaats van versnippering. De vraag die de Antillen zichzelf moeten stellen is: Willen we bij Nederland, en daarmee ook bij de EU, horen of kiezen we voor een bepaald soort aansluiting bij het Amerikaanse continent?”

Welke kant denkt u op?
„Blijvende binding met Nederland en Europa heeft mijn voorkeur. In elk geval zou ik willen dat de Nederlandse Antillen op een of andere manier bij elkaar blijven en niet uiteenvallen. Niet voor niets noemt mijn partij zich: Partido Antia Restriktura (Partij van de geherstructureerde Antillen). Als alle eilanden een status aparte krijgen, zouden ze vervolgens op vrijwillige basis met elkaar kunnen gaan samenwerken.”

Als Sint Maarten een status aparte krijgt, is dat een stap in de goede richting?

„Nee. Dan valt een van de twee hoofdpijlers in de huidige Nederlandse Antillen weg. Dan kunnen we net zo goed weer de oude naam aannemen van ”Curaçao en onderhorigheden”. Als je alleen Sint Maarten loskoppelt, worden de Antillen zo zoetjesaan onbestuurbaar.”

Wat gaat er gebeuren nu het kabinet-Godett aan de macht is?
„Dat weet niemand. We hebben nog steeds geen officieel regeerakkoord. In elk geval lijkt het me goed dat zij nu moeten gaan bewijzen of ze hun verkiezingsbeloften waar kunnen maken. De FOL van Anthony Godett heeft lang genoeg vanaf de zijlijn kunnen roepen. Nu moeten ze van woorden daden maken.”