Shamir liep stuk op eigen halsstarrigheid
TEL AVIV (ANP) – Yitzhak Shamir stond bekend als een onverzoenlijke vechter die zich als een terriër vastbeet in zijn ideaal, een Eretz-Israël (Groot-Israël). Nadat de nazi’s zijn ouders hadden vermoord, had hij geleerd nooit compromissen te sluiten. Die halsstarigheid en onwil om water bij de wijn te doen werden hem in 1992 noodlottig. Aan zijn tweede premierschap en zijn politieke loopbaan kwam een einde.
De leider van de rechtse Likudpartij had zich vervreemd van bijna iedereen, in Israël en daarbuiten. De relatie met oude westerse bondgenoten had averij opgelopen. In het bijzonder die met de Verenigde Staten. De koppige houding van Jeruzalem over het nederzettingenbeleid maakte duidelijk dat het idee van een Groot-Israël in rechtse kringen wortel schoot op de Westelijke Jordaanoever. De stijgende werkloosheid en de huisvestingsproblemen leidden er in Israël toe dat men na vijftien jaar Likud wel eens wat anders wilde. De socialisten onder leiding van Yitzhak Rabin kwamen aan de macht.
Shamir werd geboren in 1915 in de tegenwoordig Wit-Russische plaats Ruzinoej. In 1935 emigreerde hij naar Israël. „In Polen kwam het toen bijna dagelijks tot antisemitische uitbarstingen. Ik kon toch niet rustig blijven zitten en leren, terwijl in Palestina een Joodse staat werd gesticht”, zei hij later. Zijn familie bleef achter en overleefde later de Holocaust niet. Shamirs moeder, twee zusters en hun kinderen vonden de dood in de concentratiekampen. Zijn vader werd in zijn geboortedorp vermoord, toen hij daar een schuilplaats zocht.
Shamirs wereldbeeld was hierdoor sterk gekleurd. Toon nooit een teken van zwakte en geef geen duimbreed toe, werd al spoedig zijn devies. Na aankomst in Palestina, toen nog een Brits mandaatgebied, sloot hij zich onmiddellijk aan bij de extreem-nationalistische jeugdbeweging Bètar. Een jaar later stapte hij over naar de Irgunbeweging en deed hij mee aan diverse vergeldingsacties tegen Palestijnen, zoals de bomaanslag op een markt in Jaffa, waardoor tientallen mensen omkwamen.
Later was Shamir lid van de terreurgroep onder leiding van Abraham Stern, die onder meer verantwoordelijk was voor de moord op de Britse minister Lord Moyne.
In 1970 deed hij zijn intrede in de politiek als lid van de Herutpartij van de latere premier Menachim Begin, een studiegenoot uit Warschau. In 1974 kwam hij in de Knesset, waarvan hij drie jaar voorzitter was. In 1980 werd Shamir minister van Buitenlandse Zaken. Drie jaar later sloot hij een belangrijk akkoord met Washington over strategische samenwerking.