Elze stond oog in oog met duistere machten
Wanneer Elze ruim veertig jaar is, krijgt ze te maken met heftige verschijningen van boze geesten in haar leven. Ze manifesteren zich voor het eerst tijdens een gesprek met Jan Minderhoud, een pastoraal counselor bij wie zij onder behandeling is vanwege depressieve klachten.
Elze is christen, maar de liefde voor God en het Evangelie zijn de laatste jaren weggezakt. Zodra de hulpverlener de indruk heeft dat er geestelijk meer aan de hand is, schakelt hij anderen in en er volgt een proces van ruim twee jaar voordat Elze (een pseudoniem) geheel bevrijd is. Minderhoud publiceert nu, samen met collega Jenö Sebök, haar verhaal op basis van een nauwkeurige verslaglegging.
Op een keer vertelt Elze dat ze als meisje met vriendinnen op zolder glaasje draaide om contact met geesten te leggen. Vanwege de mogelijke geestelijke doorwerking wil de begeleider met haar bidden, maar dit heeft heftige reacties tot gevolg en ze kan de belijdenis van Filippensen 2:11 slechts met moeite nazeggen. Later herinnert Elze zich dat ze bijna 25 jaar geleden met een groep studenten getuigde bij een satanskerk. Toen stond er achter haar een man te prevelen, waarschijnlijk een vervloeking. Zodra Elze zich dit herinnert, raakt ze buiten bewustzijn. Steeds meer zaken komen er aan het licht, ook seksueel misbruik van vroeger.
De hele geschiedenis van geestelijke opleving, gedeeltelijke bevrijding en weer terugvallen, is ontroerend om te lezen. Slechts zelden komen mensen op deze wijze oog in oog te staan met de duistere machten. De schrijvers geven toe dat de gebeurtenissen soms bijna te vreemd zijn om waar te zijn, met name de concrete verschijningen en activiteiten van de demonen. De ondertitel van het boek vermeldt dat het hier om een bijzonder bevrijdingspastoraat gaat. Gelukkig zijn de meeste gevallen van bevrijdingspastoraat lang niet zo moeilijk en langdurig.
De bizarre manifestaties waren niet de reden om dit boek te publiceren. De drang om te schrijven groeide toen de begeleiders steeds meer onder de indruk kwamen van Gods grootheid en liefde, en hoe Hij op een stille wijze de regie van het hele proces in handen had. Elze, die nu zelf deel uitmaakt van een bevrijdingsteam in Ermelo, onderstreept dat het gaat om Gods eer.
Het boek zal bij de gemiddelde lezer veel vragen oproepen over de theorie en de praktijk van het bevrijdingspastoraat. Zijn alle gekozen middelen, zoals zegenen en het gebruik van olie, wenselijk? Spreekt God vaak zo direct tot mensen? Elze hoorde de vertroostende woorden die nu de titel van het boek vormen. Een deel van de vragen wordt aan het eind van het boek behandeld, maar er blijft nog veel liggen. De auteurs tonen ook hun eigen zoektocht, vooral over de verhouding met de psychiatrie, en de opgedane leerpunten.
In een ander boek, dat gelijktijdig verschenen is, gaat Minderhoud in op knellende vragen op dit gebied. Dit gebeurt in ”Demonen en de macht van Jezus”, eveneens uitgegeven bij Merweboek (2012). Wie het verhaal dan nog te speculatief vindt, adviseer ik eens bij de Vroege Kerk te rade te gaan. Auteurs zoals de kerkvader Athanasius schrijven even concreet over demonische verschijningen en verleidingen. Allerlei westerse christenen vinden dit ongeloofwaardig, maar vanuit honderden verslagen en getuigenissen in de afgelopen jaren herken ik veel ervan, en dat geldt ook voor het verhaal van Elze. Het lijkt mij dat vroegere praktijken weer herleven. Dat is lastig voor ons wereldbeeld, want wij strijden liever tegen ”vlees en bloed”. Paulus spoort ons echter aan te strijden tegen de geestelijke machten en daarvoor dient de geestelijke wapenrusting (Efeze 6).
Boekgegevens
Vertrouw op Mij en Ik zal je vrede geven. Het verhaal van een bijzonder bevrijdingspastoraat, Jan Minderhoud en Jenö Sebök; uitg. Merweboek, Sliedrecht, 2012; ISBN 978 90 5787 164 1; 200 blz.; € 16,90.