Onlangs vierde de Betuweroute haar eerste lustrum. Vijf jaar geleden reed de eerste trein over de goederenlijn. Het vervoer over de lijn zit in de lift, blijkt ook uit het krantenartikel (RD 16-6). Toch is niet alles rozengeur en maneschijn.

Toen tot aanleg van de Betuweroute werd besloten, was men van plan om ook een noordelijke en een zuidelijke aftakking aan te leggen. De noordelijke aftakking zou door de Achterhoek gaan en de zuidelijke via Venlo. Helaas heeft toenmalig minister Netelenbos deze beslissingen eind jaren negentig teruggedraaid.

Nu loopt de Betuweroute van de Maasvlakte tot Zevenaar. En dan? Inderdaad, dan komt er niets meer. Het Duitse deel van de Betuweroute is nog steeds niet af is. Daardoor moeten goederentreinen na Zevenaar over het reguliere spoornet naar Oberhausen.

Pas onlangs hebben de Duitsers geld beschikbaar gesteld om een derde spoor aan te leggen tussen Zevenaar en Oberhausen. Dit betekent dat het nog vele jaren duurt voordat dit derde spoor gerealiseerd is.

Dit betekent dat veel goederentreinen nu via een alternatief tracé naar hun bestemmingen rijden. Een deel gaat via Venlo de grens over en een ander deel doet dit via de zogeheten IJssellijn: Arnhem-Zutphen-Deventer, en vandaar verder via de Twentelijn: Deventer-Almelo-Hengelo-Oldenzaal.

Trillingen

Ten onrechte staat in het krantenartikel dat de politieke rumoer is verstomd. Niets is minder waar. Na 2006 is het aantal goederentreinen over de genoemde IJssel- en Twentelijn geleidelijk toegenomen. De prognose van ProRail is dat er in het jaar 2020 per etmaal tachtig goederentreinen zullen passeren.

Langs deze lijnen wonen duizenden mensen die veel hinder ondervinden van geluid en trillingen, veroorzaakt door het toenemende aantal goederentreinen dat over deze spoorlijnen rijdt. Om geluidshinder tegen te gaan, heeft ProRail geluidsschermen langs de spoorlijn geplaatst.

Deze maatregelen zijn echter niet afdoende. Hoewel de geluidsoverlast op de begane grond is afgenomen, is de geluidsoverlast op de eerste verdieping van de woningen na plaatsing van de schermen duidelijk toegenomen. Verder is het zo dat de geplaatste schermen na 2014 niet meer aan de huidige normen voldoen.

Een ander groot nadeel is ook de optische aanwezigheid van de geluidsschermen. Steden en dorpen worden optisch door midden gekliefd.

Op dit moment hebben verder 500 woningen die in de nabijheid van de spoorlijn Deventer-Oldenzaal staan, hinder van trillingen boven de vastgestelde norm. De schade die door deze trillingen wordt veroorzaakt, is vele malen erger dan de hinder van het geluid. Helaas is er tegen deze trillingen nog niets te doen.

Scheuren

Mede door mijn toedoen zijn de woordvoerders van een aantal fracties in de Tweede Kamer op de hoogte van de problemen die zich voordoen bij bewoners langs de genoemde Twentelijn. Ook is er inmiddels een actiegroep: Regionaal Overleg Noordelijke Aftakking (RONA).

Op vrijdag 15 juni nodigde de actiegroep RONA mij uit om mee te gaan met het werkbezoek dat de VVD-Kamerleden Aptroot en Van den Broek aan enkele benadeelden brachten.

Burgers deelden hun zorgen. Op een adres in Hengelo was zichtbaar hoe de muren van de woning na 2006, dus na de komst van de zware goederentreinen, zijn gaan scheuren en de buitenmuren uit het lood raken. Ook de vloeren zijn gaan bewegen. Het verschil in hoogte van de kamervloer bedraagt op dit moment 7,5 centimeter. Deuren en ramen gaan klem zitten en moeten van tijd tot tijd worden bijgeschaafd om weer draaibaar gemaakt te worden. ProRail is hiervan op de hoogte gesteld, maar geeft niet thuis.

Brandweer

Ten slotte nog iets over het veiligheidsaspect. De achtertuin van deze woning grenst aan de spoordijk. Op dit gedeelte van de spoorlijn remt de trein af wanneer hij vanuit Duitsland via Oldenzaal richting Hengelo rijdt. De gevolgen van dit afremmen zijn aan de voet van de spoordijk zichtbaar. In de gemetselde fundering worden scheuren zichtbaar. Hoelang dit goed blijft gaan, weet niemand. Wat gebeurt er wanneer de spoordijk wegzakt als een goederentrein daarover rijdt?

Verderop in Hengelo staan er aan weerszijden van de verhoogde spoorbaan geluidsschermen. Volgens de bewoners kan de brandweer bij calamiteiten niet of heel slecht ter plaatse komen. Terwijl de spoorlijn aan achtertuinen grenst.

Vroeger reden treinen met risicovolle stoffen door Utrecht en Breda. Nu rijden treinen met risicovolle stoffen door stedelijk gebied over de IJssellijn en de Twentelijn.

Regelmatig passeert er een trein met gevaarlijke stoffen. Zo’n trein mag onderweg niet stoppen. De vraag rijst dan bij mij: Hoe passeert deze trein, op weg naar Rotterdam, het station van Deventer? Daar moet de locomotief omgewisseld worden naar de andere kant van de trein. En dat allemaal in dichtbevolkt, stedelijk gebied. Wie kan de gevolgen inschatten als er eens iets grondig misgaat met dit soort transporten?

De auteur is lid van de SGP-statenfractie in Overijssel.