Vonnis over Obamacare nadert
WASHINGTON (ANP/AFP/DPA) – De belangrijkste wet van de Amerikaanse president Barack Obama zou over enkele dagen grotendeels in de prullenbak kunnen verdwijnen. Het Hooggerechtshof van de VS doet vrijwel zeker volgende week uitspraak over de zorgwet, de zogeheten Obamacare.
De wet verplicht verzekeraars om aan veel meer mensen zorg te vergoeden. Zo zijn jongeren tot hun 26e meeverzekerd via hun ouders, krijgen ouderen gratis preventieve hulp en mogen verzekeraars zieken niet zo makkelijk meer weigeren. Obama wil zo betere verpleging en verzorging bieden aan de circa 32 miljoen Amerikanen die voorheen onverzekerd door het leven gingen.
Vanaf 2014 zijn bijna alle Amerikanen verplicht om een zorgverzekering te nemen. Juist die plicht gaat te ver voor de Republikeinse tegenstanders van Obama. Ze vinden die strijdig met het grondwettelijk recht op vrijheid. Mogelijk speelt ook een rol dat de Republikeinen veel campagnegeld krijgen van verzekeraars, die de wet te duur vinden. Veel Amerikaanse staten en een groep bedrijven hebben de zogeheten Affordable Care Act daarom 2 jaar geleden voorgelegd aan het Hooggerechtshof.
Juristen denken dat de kans heel klein is dat het Hooggerechtshof de wet geheel vernietigt. De kans is wel reëel dat de negen rechters van het hof een streep zetten door de verplichte aanmelding bij de verzekeraars.
De Republikeinen hopen dat oordeel te gebruiken tegen Obama bij hun campagne voor de presidentsverkiezingen op 6 november. De Republikeinse kandidaat Mitt Romney werkt al aan een alternatieve wet, die minder ver gaat. Republikeinen krijgen daarbij groeiende steun van de bevolking. Volgens een recente enquête van CBS News/New York Times wil minstens 68 procent van de bevolking minstens een deel van de wet schrappen.
Veel Amerikanen beschouwen de hele zaak inmiddels als een zwaar gepolitiseerd geschil. Drie van de vier ondervraagden menen dat de rechters van het hof vooral een politiek oordeel zullen geven. Vijf van de negen rechters staan er om bekend dat zij tegen te veel overheidsbemoeienis zijn. „Mensen zijn bang dat het oordeel meer een gevolg is van een subjectieve impuls van de rechters dan van iets objectiefs”, zei rechter Stephen Breyer. Maar hij verzekert dat politiek „totaal niet samengaat met de rol van de rechter”.