„De Spaanse kredietverlaging, de stijgende rentes en de waarschuwing van Nokia vormen een cocktail van slecht nieuws. De noodzaak voor een masterplan is huizenhoog. Ze moeten de markten kalmeren. De situatie dreigt onhoudbaar te worden. Alle conjunctuurgevoelige aandelen worden afgestraft en beleggers houden de hand op de knip tot de Griekse verkiezingen van zondag”, aldus beleggingsadviseur Erwin Blok van Hof Hoorneman Bankiers.

De AEX-index in Amsterdam noteerde aan het einde van de ochtend 0,7 procent lager op 289,65 punten. De MidKap-index daalde 0,6 procent tot 477,96 punten. De beurzen in Londen, Parijs en Frankfurt verloren 0,9 procent.

De beurs in Madrid leverde 0,2 procent in. Kredietbeoordelaar Moody’s heeft de kredietstatus van Spanje met drie stappen verlaagd en waarschuwde voor mogelijke verdere afwaarderingen. De kredietwaardigheid van Spanje is nog maar een stap verwijderd van de zogenoemde rommelstatus.

De zorgen over Spanje kwamen vooral tot uiting op de obligatiemarkt, waar de rente op de 10-jarige Spaanse staatsobligaties voor het eerst sinds de invoering van de euro opliep tot 7 procent. Griekenland, Ierland en Portugal moesten bij een rente van meer dan 7 procent aankloppen bij het Europees noodfonds.

Ook de 10-jarige Italiaanse rente liep verder op tot bijna 6,3 procent. De Italiaanse overheid haalde donderdagochtend 4,5 miljard euro op met de veiling van staatsobligaties. De rente die het land moest bieden om de leningen te slijten, nam opnieuw fors toe.

In Helsinki dook Nokia ruim 10 procent omlaag en zakte daarmee voor het eerst in 17 jaar onder de 2 euro. De Finse mobieltjesmaker kondigde aan 10.000 extra banen te schrappen. Ook waarschuwde Nokia dat het verlies in het tweede kwartaal hoger zal uitvallen dan verwacht.

ING verloor in Amsterdam 1,3 procent. De bank en verzekeraar wil dit jaar nog een deel van de ontvangen staatssteun terugbetalen. ING wil onder meer de opbrengsten van de verkoop van ING Direct in de Verenigde Staten gebruiken voor het aflossen van de steun.

De euro was 1,2553 dollar waard, tegen 1,2594 dollar aan het eind van de Europese beurshandel woensdag. De prijs van Amerikaanse olie bleef onveranderd op 82,63 dollar per vat en Brentolie zakte 0,4 procent tot 96,78 dollar per vat.