Dat staat in een voorlichtingsbrochure die artsenorganisatie KNMG dinsdag heeft gepubliceerd, in samenwerking met diverse patiëntorganisaties en ouderenbonden.

Wie het gesprek niet tijdig aangaat, loopt de kans dat het laatste stuk van het leven er anders uitziet dan hij of zij had gewild, waarschuwt de brochure. Zo kan het gebeuren dat artsen afzien van een behandeling die een patiënt graag had willen proberen. Of dat medici juist een ingreep uitvoeren tegen de wens van de patiënt in. „Het geeft rust als u weet dat uw arts uw wensen en grenzen kent.”

Patiënten blijven vaak hopen beter te worden. En dokters willen hun die hoop niet ontnemen. Zo bestaat het risico dat een patiënt in de laatste levensfase meer behandelingen krijgt dan hij eigenlijk had gewild, „waardoor het laatste stuk van het leven zwaarder is dan zonder die behandeling”, legt de brochure uit.

Locatie

Patiënten die er de voorkeur aan geven om op een bepaalde locatie, bijvoorbeeld thuis, te overlijden, kunnen dat in het gesprek aangeven. Patiënten die in het bezit zijn van een schriftelijk euthanasieverzoek, een behandelverbod of een levenswensverklaring moeten het gesprek benutten om een dergelijk document door te spreken met hun arts.

Wel moeten zij zich realiseren dat euthanasieverzoeken en levenswensverklaringen niet kunnen resulteren in juridisch afdwingbare aanspraken, waarschuwt de brochure. „De dokter is niet verplicht om aan uw euthanasieverzoek te voldoen, ook niet als u een verzoek op papier heeft. Hij is wel verplicht om te praten over het verzoek en om uitleg te geven wanneer hij het niet wil.”

Levenswensverklaring

Artsen kunnen eveneens besluiten een behandeling te staken wanneer zij doorbehandelen medisch zinloos achten. Ook kan een arts besluiten af te zien van een operatie, bijvoorbeeld wanneer sprake is van darmkanker met uitzaaiingen, legt de brochure uit.

Een van de organisaties die de brochure uitbrengen, is de christelijke patiëntenorganisatie NPV. De NPV-Levenswensverklaring, die al langer bestaat, is ook opgenomen in het overzicht van de standaardwilsverklaringen achter in de brochure.

„Met deze verklaring wijst u actieve levensbeëindiging af en geeft u aan zo goed mogelijke medische en verpleegkundige zorg te willen. Als het sterven nabij is, wilt u ruimte voor afscheid nemen en wilt u geen levensverlengende behandelingen meer”, aldus de tekst van de verklaring van de NPV.

Vorig jaar bracht de KNMG al een artsenbrochure uit over dezelfde thematiek. „Nu er ook een patiëntenbrochure is, hebben artsen en patiënten samen een instrument in handen om met elkaar het moeilijke gesprek over het levenseinde aan te gaan, zonder misverstanden”, aldus de acht organisaties dinsdag in een gezamenlijke verklaring.