Voor het eerst wordt landelijk herdacht dat ze in dienst van de samenleving zijn gestorven. Minister Ivo Opstelten (Veiligheid) en enkel honderden nabestaanden zijn daarbij aanwezig.

Er is bij het ontwerp van het monument rekening mee gehouden dat het aantal namen kan worden uitgebreid. „Brandweermensen beoefenen een vak dat risico’s met zich meebrengt”, zegt woordvoerster Anya Terpstra van de stichting Nationaal Brandweermonument.

Voor de namen die nu op het monument staan heeft de stichting vaak lastige zoektochten in archieven moeten ondernemen om gegevens van verdwenen gemeenten en opgeheven korpsen boven water te krijgen. Terpstra sluit niet uit dat de aandacht voor het monument leidt tot nieuwe informatie, waardoor er namen aan toegevoegd kunnen worden. „We blijven doorgaan met de zoektocht.”

De totstandkoming gebeurde in overleg met nabestaanden. „Dat was vaak emotioneel, er is nog veel verdriet,” zegt Terpstra. Het belang van het monument is volgens haar dat het de omgekomen brandweermensen een gezicht geeft en een plek in het collectieve geheugen.

In brandweerkazernes is vaak wel een plaquette of een ander herinneringspunt voor omgekomen collega’s. De behoefte aan een landelijke plek is vormgegeven door een stichting, waarin een afspiegeling van de brandweerorganisatie en haar bestuurders zijn vertegenwoordigd. Het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid (NIFV) in Arnhem stelde een terrein beschikbaar. Kunstenaar Jeroen Doorenweerd ontwierp een monument, dat volgens Terpstra op een natuurlijke manier onderdeel uitmaakt van de locatie. Ontwerp en inrichting van het terrein kostten samen 250.000 euro.

Als openingshandeling stelt Opstelten zaterdag een ereboog in werking, twee waterstralen die elkaar op tien meter hoogte kruisen. Als de zon schijnt vormt zich een regenboog. De stichting heeft alle korpsen opgeroepen op hetzelfde moment ook die brandweergroet voor omgekomen collega´s uit te voeren. Bij tientallen brandweerkazernes zal dan, als de zon meehelpt, een regenboog te zien zijn.