Dat blijkt uit een groot onderzoek waarvan de resultaten donderdag online zijn gepubliceerd in medisch tijdschrift The Lancet. De onderzoekers gingen de gegevens na van 178.000 patiënten bij wie tussen 1985 en 2002 in Britse ziekenhuizen één of meerdere CT-scans werden gemaakt.

Zij schatten achteraf de stralingsdoses in waaraan de patiënten bij elke scan werden blootgesteld. Deze gegevens werden gekoppeld aan het aantal geregistreerde kankergevallen tussen 1985 en 2008. Op basis daarvan berekenden zij het toegevoegde risico op hersentumoren en leukemie.

Van de 178.000 patiënten kregen er 74 leukemie en 135 een hersentumor. De onderzoekers berekenden dat patiënten die blootgesteld waren geweest aan ten minste 30 milliGray (mGy, een stralingseenheid) en gemiddeld 50 mGy, een drie keer hoger risico op leukemie hadden dan patiënten die minder dan 5 mGy hadden ontvangen. Patiënten die waren blootgesteld aan 50 tot 74 mGy (gemiddeld 60 mGy) hadden een drie keer hoger risico op een hersentumor.

De wetenschappers stellen dat blootstelling van 10.000 patiënten tussen de 0 en de 20 jaar aan 10 mGy binnen tien jaar na de scan ongeveer één extra geval van leukemie oplevert en per 30.000 patiënten één extra hersentumor. Wat het extra kans op andere kankers is, moet verder onderzoek uitwijzen, aldus de auteurs van de studie.

Epidemioloog en hoofdonderzoeker dr. Mark Pearce, verbonden aan de universiteit van New­castle, stelt dat CT-scans alleen moeten worden gemaakt als dit medisch gezien te rechtvaardigen valt. Tegelijk stelt hij dat de directe voordelen van een CT-scan veelal de nadelen van een verhoogd kankerrisico op de lange termijn te boven gaan.

Nieuwe CT-scanners bieden mogelijkheden om de stralingsbelasting zo laag mogelijk te houden. „Ook zijn stralingsartsen zich tegenwoordig meer bewust van de risico’s”, aldus Pearce. MRI-scans en echodiagnostiek vormen soms goede alternatieven waarmee röntgenstraling is te vermijden.