Oud-minister Willem Vermeend zei dat woensdagavond tegenover een onderzoekscommissie van de Eerste Kamer. In de jaren '90 heerste volgens hem het idee dat organisaties met een ambtelijke cultuur efficiënter zouden kunnen werken als ze concurrentie zouden krijgen. „Maar ze hadden die ervaring helemaal niet”, aldus Vermeend, waardoor privatisering of verzelfstandiging van overheidstaken niet altijd goed is gegaan. Hij stelde hardop de vraag of het beter functioneren van de diensten niet gewoon binnen de overheid tot stand had kunnen komen.

Ook oud-minister Annemarie Jorritsma wees de onderzoekscommissie erop dat het heel moeilijk is een cultuuromslag te krijgen bij een organisatie die gewend is aan een monopoliepositie en de markt op moet. Hierdoor hebben volgens haar processen tot privatisering of verzelfstandiging vaak langer geduurd dan gedacht. Wel prees ze privatiseringen zoals bij de telecom en het streekvervoer. „Als we in de telecom niet geprivatiseerd zouden hebben, dan hadden we nog met bakeliet gebeld”, aldus Jorritsma.

Het parlementair onderzoek van de Eerste Kamer is het eerste ooit in de geschiedenis van de Senaat. De Senatoren zullen zich de komende tijd concentreren op de verzelfstandiging van de Nederlandse Spoorwegen, van uitkeringsinstantie UWV en van de beheerder van het elektriciteitsnetwerk TenneT. Ook de privatisering van KPN wordt onder de loep genomen.

Jorritsma toonde zich positief over de splitsing van NS voor het vervoer en ProRail voor het beheer van het spoor. Door problemen op het spoor zijn er politieke partijen die de splitsing ongedaan willen maken. Volgens Jorritsma, die als minister van Verkeer en Waterstaat te maken had met de NS, moeten de onderdelen gesplitst blijven. Ze wees erop dat er best verbeteringen mogelijk zijn, maar dat in internationaal perspectief de spoorwegen het hier best goed doen en de klant centraler staat dan vroeger.