Op uitnodiging van de bevelhebber der zeestrijdkrachten vulde zich vrijdagmiddag de Oude Kerk in Delft. Hier is het praalgraf van luitenant-admiraal Maerten Harpertszoon Tromp. De op een na jongste luitenant-admiraal die de marine ooit heeft gekend. Hij liet het leven 350 jaar geleden in de Slag bij Ter Heijde.

Een kleine man met grote daden. Zijn figuur op het graf is uitgevoerd in wit marmer. In het Latijn valt te lezen dat hij is gestorven zoals het een krijgsheld betaamt: staande.

Bestevaer (grootvadertje), noemde het scheepsvolk hem. De matrozen droegen hem op handen. Tromp vond de aanwezigheid van predikanten op de vloot van het grootste belang. „Opdat de matrozen en soldaten, die anderszins rouw en ongebonden zijn, in Godes heilige vreese hoe langer hoe meer souden mogen worden onderwesen.”

Spullen had Tromp nauwelijks. Hij wilde snelle, goedbewapende schepen, maar die kwamen pas na zijn dood. De aanzet tot Nederland als zeenatie. Reden voor de baas van de huidige marine, vice-admiraal Klaver, om vanaf de kansel in de Oude Kerk op te roepen tot een voor Nederland „gepaste” krijgsmacht. „Dat de Koninklijke Marine daarbij een prominente rol speelt, moge duidelijk zijn.”

Maerten Harpertszoon Tromp werd op 23 april 1598 geboren in Brielle. Zijn vader diende bij de marine. Het waren woelige jaren. De Republiek der Verenigde Nederlanden was in opstand tegen de Spaanse overheerser. De strijd te water was van groot belang. Op 9-jarige leeftijd, in 1607, was Maerten al getuige van de Slag bij Gibraltar. Grote roem verwierf hij door in 1639 op de rede van Duins een machtige Spaanse vloot te verslaan.

In augustus 1653 sneuvelde Tromp aan boord van zijn vlaggenschip Brederode. De Engelsen blokkeerden met hun moderne vloot de Nederlandse kust, waardoor de economie stagneerde. De marine probeerde de blokkade te breken, maar het verzet was hevig. De Engelsen hadden meer en beter materieel.

Op 10 augustus wordt Tromp getroffen door een musketkogel in de linkerborst. „Houdt moed”, zouden zijn laatste woorden zijn geweest, maar historici twijfelen daar aan. Met meer dan 1000 doden aan Nederlandse zijde is de Slag bij Ter Heijde een van de bloedigste zeeslagen van de zeventiende eeuw.

Het was geen nederlaag en geen overwinning, maar de blokkade was opgeheven. Moegestreden stemden de Engelsen in met een vrede. „Tromp verloor zijn leven, Holland won een vrije zee”, aldus hoofdvlootpredikant ds. drs. J. G. Majoor tijdens de herdenkingsdienst.

Het lichaam van Tromp is destijds bij Den Helder aan land gebracht en als laatste eerbetoon in een koets over het strand naar Den Haag gereden. Op 5 september 1653 kreeg de admiraal een staatsbegrafenis, die eindigde in de Oude Kerk in Delft. In de kerk is ook een praalgraf voor de zeeheld Piet Heyn.

De huidige marine kan iets leren van Tromp, aldus ds. Majoor. „Tromp beschermde de handelsvloot tegen zeerovers. Alsof hij met een bezem de zee schoonveegde van het gespuis van zeeroverij. De Koninklijke Marine doet vandaag in wezen hetzelfde. Zij beschermt tegen rovers van het leven, die wij terroristen noemen. Houdt moed.”

Eerder op de dag onthulde Klaver op het winderige strand bij Ter Heijde een gedenksteen ter nagedachtenis aan Tromp. Het nieuwste fregat van de marine, de Hr. Ms. Tromp, vuurde zeventien saluutschoten af, het eerbewijs voor een luitenant-admiraal. Een Orion-patrouillevliegtuig kwam verschillende keren laag over.

Rond de 350e sterfdag van Tromp is in het Westlandse kustdorpje een feestje gebouwd met veel muziek en toneelvoorstellingen, het Trompfestival. Vandaag is er een lucht- en zeeshow. Vanavond de Tromp Taptoe. Morgen een oecumenische kerkdienst in de open lucht.

Het dorp met nog geen 1000 inwoners moet deze dagen doorgaan voor een vissersplaats van eeuwen geleden. Doel van het festival is „de belangstelling van het grote publiek voor vaderlandse geschiedenis te bevorderen.”