Het politieke akkoord, waarover de partijen het in juli al grotendeels eens werden, betekent onder meer dat Duitsers een eigen bijdrage moeten betalen voor medicijnen en ziekenhuisverblijf, en dat het standaardpakket van het ziekenfonds wordt uitgekleed.

De opvallende samenwerking tussen coalitie en oppositie was bittere noodzaak voor bondskanselier Schröder. Zijn SPD en de Groenen hebben in de Bondsdag, de Duitse Tweede Kamer, een meerderheid, maar in de Bondsraad, de Eerste Kamer, waarin de deelstaten zijn vertegenwoordigd, niet. Voor een hervormingspakket is de instemming van de Bondsraad vereist.

De aanpassingen in het stelsel zijn volgens Schröder broodnodig. Het stelsel dreigt onder meer door de vergrijzing onbetaalbaar te worden. De Duitse ziekenfonden zien hun uitgaven alleen maar stijgen, en dat legt ook een beslag op de werkgevers die in Duitsland relatief veel meebetalen aan de premies.

Volgens opgave van de Duitse overheid beliepen de uitgaven van de ziekenfondsen in 2002 liefst 143,4 miljard euro tegen 107,6 miljard in 1992. Bijkomend probleem is dat de Duitse gezondheidszorg volgens deskundigen onvoldoende efficiënt is. Door verbetering van de werkwijzen en door de invoering van een doorzichtiger systeem kan er zo’n 35 miljard euro bespaard worden, zo berekenden experts.

Voor de meeste Duitsers betekenen de plannen, de ingrijpendste in Duitsland tot dusver, eigenlijk vooral dat ze zelf dieper in de buidel moeten tasten.