Het is de enige ziekenhuiskamer met tralies voor de ramen. En dat ook nog eens op negen hoog van het betonnen grijze Centraal Klinisch Ziekenhuis, een kolos in Charkov, in het oosten van Oekraïne.

In de ziekenhuistuin kijken agenten verveeld rond. Vluchten kan Joelia Timosjenko haast niet, de oud-premier die voor machtsmisbruik zeven jaar in de gevangenis zit en nu aan het aansterken is na een hongerstaking, kampt met een hernia.

Extra pikant is dat Charkov tijdens het EK voetbal een van de speelsteden is. Terwijl Timosjenko achter de tralies zit, speelt Nederland in Charkov tegen Denemarken, Duitsland en Portugal.

Nu dat toernooi nadert, groeit de aandacht voor haar zaak. Vrijdag ging Europarlemen-
tariër Hans van Baalen (VVD) 
op ziekenbezoek. Westerse leiders als Angela Merkel, José Manuel Barroso en François Hollande en het Nederlandse kabinet weigeren om ook maar een stap in een Oekraïens stadion te zetten. Ze zien de opsluiting van Timo­sjenko als een politieke actie, waar president Viktor Janoekovitsj achter zit. Hij zou er baat bij hebben om zijn belangrijkste rivaal uit te schakelen.

De ‘gasprinses’ werd vorig jaar veroordeeld omdat ze in 2009 als premier haar kabinetsleden niet raadpleegde bij de ondertekening van een gasakkoord met Rusland. Door de overeenkomst moest Kiev vervolgens een hogere prijs betalen voor gas.

Van Baalen zei vrijdag tegenover de NOS dat Timosjenko net als hij niets wil weten van een boycot en dat ze hoopt op een sportfeest. Hij verwijst naar de Olympische Spelen in Peking vier jaar geleden. „Iedereen is naar China gegaan en de mensenrechten zijn daar echt slechter dan in Oekraïne.”

Als Timosjenko (beroemd om haar blonde vlecht) uit haar raam kijkt, ziet ze haar aanhangers. Met zijn vijftienen staan ze vandaag ”Mooie Joelia” te ondersteunen. Ze houden posters met haar beeltenis vast, een vrouw heeft oorbellen in de vorm van een hartje, het logo van Timosjenko, en anderen dragen een hesje met daarop een hart afgebeeld. ”Joelia vrij”, roepen ze als haar advocaat of een Duitse dokter voorbijrijdt. Achter de ziekenhuispoort houden agenten de Timosjenko-aanhangers in de gaten.

In het algemeen is het niet kies sport te gebruiken als politieke maatregel, denkt de 60-jarige Ljoedmila Rostovska, getooid in een Timosjenkohesje. Maar in het geval van Timo­sjenko ligt het net iets anders. „Sport en politiek moeten gescheiden blijven. Het is de schuld van Janoekovitsj dat dit gebeurt. Timosjenko zit in de gevangenis, omdat hij bang voor haar is. Ze kan een grote menigte mobiliseren.”

Tijdens het EK zal ze de kans al helemaal niet krijgen. „Ik denk dat ze het hele toernooi hier weggestopt zit om te voorkomen dat ze het voetbal overschaduwt.”

Daags na de aankondiging van Merkels boycot beet Oekraïne van zich af. De woordvoerder van het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken, Oleg Volosjin, sprak over Koude Oorlogmethoden om sport te gebruiken als politiek drukmiddel. Volgens Volosjin benadeelt Merkel juist het Duitse elftal als ze het stadion mijdt. „Als kanselier Merkel en andere Duitse politici niet naar Charkov komen, boycot ze niet Janoekovitsj, maar haar eigen team.”

Maar de boycot benadeelt Janoekovitsj wel degelijk, zegt de 37-jarige Andrej Loekasjov, directeur van het Onderzoeksinstituut van Regionale Politiek in Charkov. „Hij kan geen diplomatieke contacten leggen. Hij kan niet spreken met andere buitenlandse leiders. Terwijl dat wel nodig is, want de Oekraïense economie stagneert en Kiev heeft straks een lening van het Internationaal Monetair Fonds en samenwerking met Europa nodig om erbovenop te komen.”

Tijdens het EK dient het hoger beroep van Timosjenko. Vanwege haar rugklachten kan ze het proces niet bijwonen en de openbaar aanklager heeft meer tijd nodig om zich voor te bereiden. De zaak dient nu op 26 juni. Charkov kent dan geen wedstrijden meer, maar de finale is op 1 juli in Kiev.

In het hoofdkwartier van Janoekovitsj’ Partij van de Regio’s in Charkov geeft vicevoorzitter Jelena Olesjko (66) van de regioafdeling een persconferentie over de parlementsverkiezingen in oktober. Die moet Timosjenko aan zich voorbij laten gaan. Haar zaak zal het EK niet overschaduwen, zegt Olesjko later in haar werkkamer. „In 1980 waren de Olympische Spelen in Moskou. Toen boycotten de westerse landen het toernooi vanwege de Sovjetinval in Afghanistan. Maar de sport ging door zonder problemen.”

Van een afstandje kijkt chauffeur Viktor (51) in zijn auto naar de Timosjenkodemonstranten. De boycot keurt hij af. „Sport en politiek moet je niet mengen.” Hij vervolgt lachend: „Als Merkel niet hiernaartoe komt, kijkt ze toch lekker thuis.”