Als de zorginspectie op 27 mei 2011 besluit De Sionsberg onder verscherpt toezicht te stellen, wordt het Dokkumer ziekenhuis landelijk nieuws. In het hospitaal blijkt nogal wat loos. Hét zorgenkindje van ’s lands kleinste ziekenhuis is de afdeling cardiologie. De moeizame relatie tussen de specialisten van de maatschap en de rest van het ziekenhuis verloopt problematisch. De patiëntenveiligheid is in het gedrang.

Op last van de inspectie moet De Sions­berg ook delen van de spoedeisende zorg afstoten en daarover afspraken maken met andere ziekenhuizen, huisartsen en ambulancediensten. Het ziekenhuis voldoet namelijk evenmin aan de minimale kwaliteitseisen voor het leveren van spoedeisende hulp.

De toon van het debat is gezet: de ziekenhuisbestuurders zullen moeten kiezen of delen. Of het mes in de organisatie zetten en afdelingen wegsaneren, óf doorgaan als volwaardig ziekenhuis, waarbij het scenario van financiële problemen als gevolg van hoge investeringen en voortdurende strenge inspectiecontroles dreigt.

Het ziekenhuis neemt adviesbureau KPMG Plexus in de arm, dat eind 2011 een toekomstvisie opstelt. Begin 2012 lekken de contouren uit: het ziekenhuis blijft open, maar stopt met de acute zorg, de cardiologische zorg, de „hoog” complexe chirurgische oncologische zorg en de geboortezorg. Op 19 januari legt het ziekenhuis de plannen voor aan de zorginspectie. De bestuurders krijgen geen carte blanche: afdelingen wegsaneren mag pas als het ziekenhuis de zorg die het wil staken in samenspraak met de overige zorgaanbieders uit de regio op een verantwoorde manier afbouwt.

Voor 1 mei moet er een aanvullend beleidsplan op tafel liggen. Alle partijen lijken te berusten in de geleidelijke ontmanteling, als er begin mei alsnog een felle strijd ontbrandt. De medisch specialisten van De Sionsberg zijn aan het rekenen geslagen en presenteren geen aanvullend beleidsplan, maar een analyse waarin diverse scenario’s worden verkend om in Dokkum toch een zo volwaardig mogelijke afdeling verloskunde in de benen te houden.

De inspectie en De Friesland Zorgverzekeraar zijn furieus. „Afspraak is afspraak”, laten ze de specialisten weten. Ze krijgen bijval van het College Perinatale Zorg, een nieuw, landelijk college dat verantwoordelijk is voor de geboortezorg. Het ziekenhuis schikt in en sluit een compromis. De afdeling verloskunde mag openblijven tot uiterlijk 1 mei 2013. Samen met de overige regionale zorgaanbieders gaat De Sionsberg onder leiding van een onafhankelijke werkgroep meewerken aan het herinrichten van de organisatie van de geboortezorg in de regio.

Het grote polderen is kortom echt begonnen, maar het eindpunt van de strijd –geen bevallingen meer in Dokkum– lijkt in zicht.