In het midden van de cirkel, ergens in de natuur, staan de bruid en de bruidegom. De ceremonie begint met het vereren van de vier elementen: aarde, lucht, water en vuur. Ze zweren elkaar trouw. Bij een heidense bruiloft kan dat voor een jaar, om de belofte vervolgens ieder jaar te vernieuwen. De echtverbintenis kan ook voor alle toekomstige levens gelden, omdat heidenen in reïncarnatie geloven. Tijdens het zweren worden de twee rechterhanden aan elkaar gebonden. De plechtigheid heet dan ook ”handfasting”. Vooral in Engeland is deze manier van trouwen erg populair, aldus de website van de BBC. Met name onder jongeren die een meer algemene plechtigheid niet bij hun lifestyle vinden passen.

Paganisten -heidenen- zijn niet in een vakje te passen. Het heidendom is een vergaarbak van overtuigingen met een aantal gemeenschappelijke kenmerken. Verering van de natuur is daar één van. Verder is het een mix van invloeden uit verschillende religies en tradities. Onder de heidenen bevinden zich heksen, druïden, shamans en gewijde ecologisten.

Drs. Matzken, die verschillende boeken schreef over occultisme, onderscheidt twee groepen. De eerste groep bestaat uit mensen die zich openstellen voor allerlei uitingen van New Age. Transcendente meditatie en yoga zijn hier voorbeelden van. „Ik ben op een school in Lelystad geweest waar leerlingen aan yoga doen en de hele dag naar vedamuziek luisteren, Indische muziek die teruggaat op de vedische geschriften. Als zij van school komen, zijn ze gepokt en gemazeld in New Age.”

Mensen uit de tweede groep „hebben hun ziel verkocht.” Zij beoefenen de religie door onder meer het aanroepen van geesten en door het vieren van een cyclus van acht festivals in de volgorde van ”het wiel van het jaar”.

Mensen die zich openstellen voor occultisme, lopen het gevaar er in meegetrokken te worden, zegt Matzken. „Als zij die keuze maken, krijgen ze inderdaad de beschikking over paranormale gaven. Ze kunnen bijvoorbeeld de toekomst voorspellen.”

Hoe groot de groep van praktiserende heidenen in Nederland is, durft hij niet te zeggen. „Het is nog niet zover als in Engeland, maar ze zijn hier wel.”

Matzken noemt het de herbetovering van de wereld. Dat gebeurt vooral daar waar de kerk voor jongeren haar geloofwaardigheid verloren heeft. „Seks en drugs zijn passé. Ze melden zich aan bij de satanisten of worden heks.” Volgens de directeur is er in Nederland nog veel verzet tegen openbare uitingen van paganisme. Zo protesteerden christenen in juni 2002 tegen de viering van het zonnefeest in Rotterdam. De Maasstad stond toen een week lang in het teken van Stonehenge, een prehistorisch monument in Engeland van grote stenen (megalieten), die een zogenaamde altaarsteen omsluiten. Het monument trekt onder meer heksen aan die hier met hun rituelen kunnen beschikken over bovennatuurlijke krachten.

Het festival was in Rotterdam georganiseerd omdat het verboden is rituelen uit te voeren bij het echte Stonehenge, uit angst voor beschadiging van de stenen. Uit de hele wereld waren heksen en tovenaars aanwezig, met zelfgemaakte ’stenen’ van hout en andere materialen. Matzken: „Door het optreden van kerken en christenen is dat feest een flop geworden.”

Nederlands Heidendom wordt sterk beïnvloed door het Germaanse heidendom. Hun normen en waarden wijken daardoor af van de christelijk-humanistische normen en waarden. Op de website staat: „De meesten van ons hebben, direct of indirect, een christelijke achtergrond. Het is onze bedoeling deze culturele achtergrond te ontmaskeren en ons voorvaderlijk gedachtegoed terug te winnen.” Nederlands Heidendom gaat terug naar Wodan, de woedende, en Donar, de dondergod: goden uit de Germaanse mythologie.

Vormt het paganisme een bedreiging voor het christendom? Volgens Matzken gaan er jongeren naar Schotland om nieuwe kennis op te doen, om die vervolgens in Nederland te verbreiden. Deze zogenaamde transmissiegroepen worden uitgezonden naar Europa.

Waar Willibrord en Bonifatius, beiden afkomstig uit Engeland, het heidense Noord-Europa kerstenden, gebeurt nu precies het omgekeerde. De twee zendelingen kregen een ruime plaats toebedeeld op de website van Nederlands Heidendom. „Ondanks de propaganda die we over hen op school te verwerken krijgen, was dit duo niet zo zuiver op de graat als men ons wil doen geloven”, vermeldt de site.

In Engeland bestaat een organisatie voor heidenen, de Pagan Federation. Leden daarvan scharen zich achter de drie basisbeginselen. Kortweg: liefde voor de natuur en ontzag voor het leven met zijn eeuwige cyclus van leven en dood; doe wat je wilt, zolang het niets of niemand schaadt; én: erkenning van het goddelijke en van het mannelijke en vrouwelijke aspect daarvan. Het laatste punt is het hart van het heidense geloof.

Heidenen kennen geen leer of liturgie. Hun theologie is voornamelijk gebaseerd op ervaring. Aan het bestaan van kabouters, elfen en andere wezens twijfelen ze niet. De gelijkheid van seksen wordt sterk benadrukt en vrouwen spelen een prominente rol in de moderne heidense beweging.

Matzken vindt het heidendom een typisch New Age-verschijnsel. „Meditatie en bepaalde oefeningen helpen mee bij het aanbreken van een nieuwe tijd. Yoga, heksen en heidense missionarissen zijn krachten die de wereld willen veroveren. Ik weet van jongeren die enorm worden aangesproken door de slogan ”Eigennutz ist Gemeinnutz”, door het idee dat zij de wereld vooruit kunnen helpen.”

Het lijkt misschien onschuldig, maar dat is het niet, zegt hij. „Onlangs werd ik gebeld door een vrouw die aan yoga deed en door een geest werd bezeten. Het punt is dat een aantal mensen spontaan deze verschijnselen krijgt. Mensen zien kabouters en 15 procent van de jongeren hoort stemmen. Zij krijgen daarbij onvoldoende begeleiding. De kerk heeft er geen antwoord op. Maar veel dingen zijn vanuit de Bijbel wel te verklaren. Kabouters bijvoorbeeld. De Bijbel spreekt op verschillende plaatsen over ”veldgeesten”.

Het is allemaal typerend voor de tijd waarin we leven, stelt Matzen. „Jongeren verlangen naar reality, maar als de kerk die niet biedt, gaan ze de andere kant op. De occulte kant.”

Het paganisme vormt in zijn ogen een bedreiging voor Nederland. „In Italië en Griekenland is het een nationale plaag. De angst uit de Middeleeuwen wordt teruggebracht. We moeten oppassen dat het hier niet doorbreekt.”