„Religiewet Bulgarije is tegen de grondwet”
De nieuwe godsdienstwet in Bulgarije staat op gespannen voet met de grondwet. Dat stelt de Bulgaarse mensenrechtenorganisatie ”Tolerance Foundation”. De organisatie wil de wet, die weliswaar is aangenomen maar nog niet van kracht is, met alle macht tegenhouden.
Tegenover de oecumenische persdienst ENI verklaarde de voorzitter dat hij een klacht bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens, in Straatsburg, niet uitsluit.
Ook de Helsinki Federatie voor Mensenrechten heeft de Bulgaarse godsdienstwet inmiddels bekritiseerd, omdat die de verschillende godsdienstige groeperingen in het land onvoldoende vrijheid biedt. De voorzitter van het comité, Christopher Smith, zei tegenover radio Deutsche Welle dat Bulgarije niet voldoet aan de normen voor godsdienstvrijheid zoals vastgelegd door de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). De wet staat ook haaks op artikel 9 van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens, waarin iedereen het recht op vrije uitoefening van godsdienst wordt toegekend.
Onder de nieuwe wet wordt alleen de Bulgaars-Orthodoxe Kerk nog erkend. Niet-oosters-orthodoxe kerken dienen zich te laten registreren, als ze tenminste kerkgebouwen willen kunnen beheren. Verder verhindert de wet het werk van buitenlandse zendelingen en evangelisten. Ook de orthodoxen die zich in 1992 hebben afgesplitst van de Bulgaars-Orthodoxe Kerk, vanwege kritiek op het pro-communistische verleden van de leiding daarvan, worden niet erkend door de staat.
De wet trad op 1 januari dit jaar in werking. In juli verwierp het constitutionele hof in Bulgarije de bezwaren die ertegen waren ingebracht. Volgens Ivan Jelev, hoofd van de commissie voor religieuze zaken van de Bulgaarse ministerraad, is de wet „in overeenstemming met onze grondwet.”
Leden van religieuze minderheden (protestantisme, oosterse religies, Jehovah’s Getuigen) vrezen echter dat de autoriteiten stappen tegen hen zullen ondernemen. Organisatoren van godsdienstige activiteiten waarvoor geen officiële toestemming is gegeven, riskeren een geldboete die kan oplopen tot 2600 euro. Daarnaast kan de overheid een verbod afkondigen op het houden van samenkomsten, publicaties verbieden en reeds toegestane registraties ongedaan maken.
In juni uitte de Raad van Europa scherpe kritiek op de godsdienstwet. In een rapport spreekt de raad zijn bezorgdheid uit over de privileges die de Bulgaars-Orthodoxe Kerk worden toegekend en bekritiseert zij het feit dat de commissie voor religieuze zaken druk kan uitoefenen op de instanties die religieuze gemeenschappen moeten rewoensdag.
Van de 8,2 miljoen Bulgaren is 71 procent aangesloten bij een oosters-orthodoxe kerk. Ongeveer 1 procent is protestants of rooms-katholiek, 7 procent is aangesloten bij onafhankelijke gemeenten. Verder is zo’n 12 procent moslim; de overigen zijn niet-godsdienstig.