Advocate: Zorg om gevangenen in Israël
JERUZALEM – De Palestijnse mensenrechtenadvocate Abeer Baker brengt deze week een bezoek aan Nederland om aandacht te vragen voor de situatie van de Palestijnse gevangenen in Israël.
Baker is een Palestijnse burger van Israël en doceert gevangenenrecht aan de universiteit van Haifa. Ze voert voornamelijk juridische procedures betreffende Palestijnse mensenrechten. Ook is zij voormalig advocaat bij Adalah, het juridische centrum voor de rechten van de Arabische minderheid in Israël. Verder geeft Baker leiding aan het juridisch adviesbureau voor de rechten van gevangenen aan de faculteit rechtsgeleerdheid van de universiteit van Haifa.
Ze geeft studenten de kans om met haar te werken teneinde de rechten van gevangenen te bevorderen. Ze gaan bijvoorbeeld met haar mee naar rechtszittingen en schrijven petities aan gerechtshoven.
Het Israëlische gevangenissysteem kent twee soorten gevangenen: misdadigers en zogenaamde veiligheidsgevangenen. Baker heeft met beiden gewerkt. „Ik weet precies wat het verschil is tussen criminele gevangenen en Palestijnse gevangenen.”
De website van de Israëlische mensenrechtenorganisatie B’Tselem meldt op grond van gegevens die werden verstrekt door de dienst gevangeniswezen dat er eind april 4424 Palestijnse veiligheidsgevangenen of arrestanten waren. Van hen waren er 3097 veroordeeld. De anderen zaten vast om andere redenen, waaronder 308 op grond van ”administratieve detentie”. Dat is gevangenzetting zonder aanklacht of proces.
Baker zegt dat Israëlische rechtbanken en het gevangeniswezen Palestijnse gevangenen meestal classificeren als ”veiligheidsgevangenen”. Zij gebruikt liever de term ”politieke gevangenen”. „We praten in grote lijnen over dezelfde gevangenen. Ik geef de voorkeur aan het woord ”politiek”, omdat de achtergrond politiek is. Het zijn mensen die hebben gestreden tegen de „bezetting” bezien vanuit hun eigen opvattingen of die van de partij waartoe ze behoren. Als we ”politieke gevangenen” zeggen, willen we niet rechtvaardigen wat ze eventueel hebben misdaan. Daar gaat het ons niet om. Waar het wel om gaat, is dat er een politieke oplossing moet komen.”
De omstandigheden waaronder veiligheidsgevangenen vastzitten en hun behandeling en de classificatie ”veiligheidsgevangenen” dienen volgens haar een politieke agenda, en die is dat elke Palestijn een gevaar vormt, zonder onderscheid te maken tussen de mensen.”
Baker zegt dat een veiligheidsgevangene dus zowel iemand kan zijn die betrokken was bij een bomaanslag als iemand die betrokken was bij een demonstratie tegen de afscheidingsmuur. „Sommigen zijn gevaarlijk voor Israël, maar ik weet zeker dat anderen dat niet zijn.”
In Nederland wil ze vertellen over hoe het systeem van arrestatie, verhoor en gevangenschap werkt. „Bij het verhoor worden illegale methoden en marteling gebruikt. Deze mensen hebben recht op een eerlijke rechtszitting.”
De kwestie is volgens haar niet los te zien van de bezetting. „Het is een essentiële kwestie waar ook een vredesovereenkomst tussen de Palestijnen en Israël op in moet gaan.”
Baker redigeerde het vorig jaar uitgegeven boek ”Threat”, samen met Anat Mazar van het Israëlische actiecomité voor Palestijnse gevangenen, tevens lector filosofie aan de Tel Avivuniversiteit. Het bevat bijdragen van Palestijnse (ex-)gevangenen, mensenrechtenadvocaten, politieke activisten en academici. De schrijvers zijn Palestijnen, Palestijnse en Joodse inwoners van Israël en anderen.
Donderdag zal Baker in het American Book Center in Den Haag aanwezig zijn bij de presentatie van het boek. Morgenavond spreekt ze in het cultureel centrum CREA in Amsterdam. Beide bijeenkomsten worden georganiseerd door Gate48, een platform voor kritische Israëliërs in Nederland.