Aan welke stoornis lijdt Robert M. (28), de kinderoppasser die maandag veroordeeld werd tot achttien jaar cel en tbs wegens ernstig seksueel misbruik van tientallen zeer jonge kinderen? Dat was voor het Pieter Baan Centrum (PBC), dat Robert M. onderzocht, de cruciale vraag.

Zelf had M. zich voorgenomen niet mee te werken aan het gedragskundig onderzoek. Toch kon het PBC tot een oordeel komen. Onderzoekers achten M. verminderd toerekeningsvatbaar en spreken van hyperseksualiteit en pedofilie.

Hoewel Robert M. tegenover gedragskundigen geen volledige openheid van zaken gaf, bleek hij toch op sommige momenten zijn zwijgzaamheid te doorbreken, tegenover de groepsleiding, de psycholoog en de psychiater. Grond voor hun diagnose vonden de gedragskundigen verder in het strafdossier van M., dat onder meer bestaat uit een reeks weerzinwekkende opnames die hij maakte van het misbruik. Verder beschikten de gedragskundigen over zijn medisch dossier uit Letland, waar hij is opgegroeid, en over het strafdossier uit Duitsland, waar hij is veroordeeld wegens bezit van kinderporno. Ook spraken de onderzoekers met mensen uit zijn omgeving in Letland en Nederland.

De verdediging van Robert M. betoogde dat de conclusies van het PBC slecht zijn onderbouwd, dat M. minimaal contact had met de psychiater en dat het dossier uit Letland gedateerd is. De rechtbank veegt die argumenten van tafel. Uit meer de –beperkte– uitlatingen van Robert M. in het PBC, het medisch dossier uit Letland en ook het gedrag van Robert M. tijdens de zitting zelf concludeert de rechtbank dat de conclusies van het PBC „overtuigend” zijn.

In brede lagen van de bevolking leeft onvrede over het feit dat jaarlijks tientallen criminelen tbs ontlopen, doordat ze medewerking weigeren aan gedragskundig onderzoek. Zo kwam een van de ontvoerders van het meisje Hannah (7) uit Ede onder tbs uit.

De zaak tegen Robert M. toont aan dat rechters bij de beoordeling van de vraag of tbs gerechtvaardigd is, niet louter afhankelijk zijn van volledige medewerking van de verdachte.