Op het vliegveld van Keulen is Hilbers woensdag ontvangen door zijn familie en de Nederlandse ambassadeur in Duitsland, N. van Dam. Hilbers maakte een blijde indruk en stak zijn duim omhoog toen hij uit het vliegtuig stapte. Hij oogde vermagerd en had een rossige baard.

Op het vliegveld hadden zich ruim honderd journalisten, fotografen en camerateams verzameld. De ex-gegijzelden werden door de plaatselijke autoriteiten afgeschermd van de pers.

In een hotel nabij de luchthaven zijn de voormalige gijzelaars met hun families herenigd. Volgens de Duitse staatssecretaris Jürgen Chrobog zijn de ex-gijzelaars „moe maar voldaan.” De staatssecretaris die de vlucht vanuit Mali meemaakte, voegde daaraan toe dat het veertiental gezond is en mentaal in goede conditie verkeert. Ook de Zwitsers zijn inmiddels terug in hun geboorteland.

Hilbers werd maandag met zijn dertien lotgenoten overgedragen aan de Malinese autoriteiten. De 35-jarige Nederlander werd al sinds half februari vastgehouden door de Salafisten Groep voor Prediking en Strijd. Deze beweging van extremistische moslims nam hem gevangen toen hij een avontuurlijke motorrit door de Algerijnse Sahara maakte. Op de vlucht voor het Algerijnse leger namen zij de veertien later mee naar het buurland Mali. Algerijnse commando’s bevrijdden in mei al zeventien gevangenen. Een Duitse gegijzelde stierf in gevangenschap.

Nederland heeft samengewerkt met Duitsland om de Sahara-gijzelaars vrij te krijgen. Maar dat gebeurde onder leiding van Duitsland. „We hebben permanent de vinger aan de pols gehouden. De Duitsers hebben de eerste viool gespeeld”, zei De Hoop Scheffer.

Verschillende media meldden dat er ongeveer 5 miljoen euro aan losgeld is betaald.

In de Duitse politiek gaan stemmen op om een deel van de mogelijke kosten van de vrijlating aan de ex-gegijzelden door te berekenen. „Van diegenen die roekeloos zijn en die zichzelf in gevaar brengen, moet worden verwacht dat ze zelf een deel van de rekening betalen”, aldus plaatsvervangend fractievoorzitter van het CDU Wolfgang Bosbach. Reizen naar het onherbergzame gebied wordt ontraden, omdat het er onveilig is.

Hoewel het officiële Duitse standpunt nog altijd is dat er niet wordt betaald aan ontvoerders, wijzen de geluiden uit de Bondsdag over het doorberekenen van kosten in tegenovergestelde richting. Ook de Nederlandse regering stelt zich volgens minister De Hoop Scheffer (Buitenlandse Zaken) op het standpunt niet te betalen voor de vrijlating van eventuele gijzelaars.

De bewindsman kon niet bevestigen dat er ongeveer 5 miljoen euro aan losgeld zou zijn betaald, zoals in andere media is gesuggereerd. De minister benadrukte dat Nederland nooit losgeld aan ontvoerders betaalt om andere mensen niet op verkeerde gedachten te brengen.

De thuisreis van de veertien Europese ex-gijzelaars heeft meerdere keren vertraging opgelopen. De ex-gegijzelden waren dinsdag vanuit een afgelegen buitenpost urenlang onderweg naar de stad Gao in het oosten van Mali. Hun tocht per jeep liep vertraging op doordat de wegen moeilijk begaanbaar waren door slecht weer. Pas dinsdagavond werd Gao bereikt, waar een Duits militair vliegtuig klaarstond voor vervoer naar Bamako.

Nu Hilbers vrij is, sprak De Hoop Scheffer de hoop uit dat de ontvoerde Nederlandse hulpverlener Arjan Erkel ook binnenkort vrijkomt. De medewerker van Artsen zonder Grenzen verdween een jaar geleden in de Russische deelrepubliek Dagestan. „In het belang van deze zaak” wilde de minister er verder niets over zeggen.