Maastricht staat met afstand op de eerste plaats. Van het totale aantal werklozen in deze stad in december (4255 mensen), zat 27,3 procent (1161 mensen) langer dan 5 jaar zonder baan. De provinciehoofdstad kondigt een onderzoek aan naar het grote verschil met de rest van Nederland.

Andere Limburgse gemeenten die hoog in de ranglijst eindigen zijn Kerkrade, Landgraaf, Valkenburg aan de Geul en Roerdalen, met percentages van bijna 20 tot 23,5. Andere gemeenten in de top 10 zijn Groningen (op nummer 8 met ruim 20,2 procent) en Amsterdam (9, 19,7 procent).

De Maastrichtse wethouder André Willems (onder meer arbeidsmarktbeleid, sociale zekerheid en re-integratie) kent de oorzaak niet. „We hadden het zelf ook niet op ons netvlies staan. De maakindustrie is hier relatief snel afgebouwd, zonder dat daar vervangende werkgelegenheid voor in de plaats kwam. We moeten kijken of het de moeite loont om hier beleid op te zetten, om het re-integratiebeleid te intensiveren. Daarvoor stellen we een onderzoek in.'‘

Ook de provincie en het UWV zelf kennen geen verklaring. Hoogleraar regionale arbeidsmarktanalyse Jouke van Dijk van de Rijksuniversiteit Groningen ziet wel een belangrijk kenmerk van Limburg dat zou bijdragen aan het probleem. ,In sommige gemeenten is de werkgelegenheid structureel eenzijdig, vooral in de wat meer landelijke gebieden, maar ook in bijvoorbeeld Noord-Limburg met veel industrie.’‘

Hoewel die industrie volgens Van Dijk in dit gebied nog steeds erg belangrijk is, verandert er volgens hem wel steeds meer richting hightech. ,Laaggeschoold werk en ook werk waarvoor iets meer scholing nodig is verdwijnt dan, en degenen die hun baan verliezen komen nooit weer aan de bak en worden langdurig werkloos. Ik denk dat dit in Limburg het geval is.’’

Hoewel er geen aanwijzingen zijn dat het in Limburg meer gebeurt dan elders, noemt Van Dijk ook nog red-taping, het verschijnsel waarbij werkgevers sollicitatiebrieven uit sommige wijken meteen terzijde leggen, omdat ze uit een ‘slechte buurt’ komen. ,Er kan een familie-effect zijn: van vader op zoon is er werkloosheid en dit is binnen sommige families heel gewoon. Werkgevers willen deze families niet hebben. Dit kan zich ook op buurtniveau voordoen.”