Een lijsttrekkersverkiezing zorgt altijd voor veel publiciteit. Dat kan zeer gunstig uitpakken, maar ook een risico vormen als er onenigheid ontstaat binnen de partij. Dat lijkt nu het geval te zijn bij GroenLinks, waar Tweede Kamerlid Tofik Dibi mogelijk Jolande Sap wil uitdagen. „Dat kan echt dodelijk zijn’‘, vat André Krouwel, politicoloog bij de VU en maker van het Kieskompas, samen.

Ook Philip van Praag, politicoloog aan de Universiteit van Amsterdam, denkt dat GroenLinks nog wel eens van een koude kermis thuis kan komen. ,De partij heeft zich eensgezind achter Sap geschaard en dit kan verstorend werken.’‘ Maar mocht Sap het winnen, dan kan het haar positie ook weleens versterken.

Volgens Gerrit Voerman van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen is de strijd binnen GroenLinks scherper dan die binnen het CDA. ,Het is afwachten of dat wel goed is voor de partij.’‘ Bij het CDA stelt hij een ander probleem vast. ,Omdat iedereen binnen de marges van het partijprogramma blijft, zijn er niet veel verschillen. Daarom richt de aandacht zich op de presentatie van de kandidaten, op de vraag hoe iemand overkomt bij het grote publiek.’‘

Een ander risico wordt genoemd door Van Praag. ,Stel je voor dat Mona Keijzer, de wethouder uit Purmerend, de lijsttrekker wordt. Dan is er weinig tijd om haar in te werken en campagne voeren is echt een vak. Bovendien is haar naam onbekend.’‘

Ook Krouwel voorziet dit probleem. ,Onbekend maakt onbemind. En het is voor kiezers moeilijk om iemand te vertrouwen die ze niet kennen.’‘ Soms lukt het wel om een naam snel op de agenda te krijgen, zoals met Emile Roemer van de SP in 2010. ,Dat was de man ernaar. Maar bij het CDA wordt dat heel anders. Dat zie je al aan de manier waarop Liesbeth Spies nu wordt aangepakt.’‘ De minister van Binnenlandse Zaken krijgt het verwijt nu tegen maatregelen te zijn die ze verdedigde voordat de samenwerking met de PVV uiteenspatte.

Volgens spindoctor Kay van de Linde is een lijsttrekkersverkiezing overigens altijd goed. ,Het merk CDA is de komende tijd politiek voorpaginanieuws. Dat levert een partij die laag in de peilingen staat, zetels op.’’ Ook voor GroenLinks is het volgens hem niet slecht. ,Hoe vervelend dit ook is voor Sap; een zichtbare strijd kan best goed uitpakken voor een partij.”