Volgens de minister is vrijwillige terugkeer naar Irak wel mogelijk. Tot en met maart van dit jaar zijn ongeveer 180 Irakezen vrijwillig teruggegaan, vorig jaar waren dat er ruim 800.

Leers erkent dat de Iraakse regering sinds november vorig jaar niet meer meewerkt aan gedwongen uitzetting van uitgeprocedeerde asielzoekers. Daarom is het niet mogelijk om ze in Nederland in vreemdelingendetentie te zetten. Maar vrijwillige terugkeer met hulp van de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) kan wel, aldus Leers. „Wie niet terug gaat, is illegaal in Nederland en heeft geen recht op onderdak’', aldus de verklaring.

In totaal zijn in Nederland zo’n 1100 Irakezen die geen verblijfsvergunning hebben.

De actievoerders in Ter Apel zeggen dat het niet veilig is in hun land. ,Nederland geeft ons de keus tussen terugkeer of een leven op straat. We willen niet terug. Daar wacht ons de dood”, aldus een woordvoerder van de groep. De Irakezen willen dat opnieuw naar hun asielverzoek wordt gekeken en dat ze fatsoenlijke opvang krijgen. Ze hebben aangekondigd in het tentenkamp te blijven tot de eisen zijn ingewilligd.

Volgens STIL, een Utrechtse organisatie die opkomt voor uitgeprocedeerde asielzoekers, zijn nog enkele tientallen Irakezen onderweg naar het tentenkamp. Volgens STIL krijgen de Irakezen steun van een groep Somaliërs. Die sloegen eind vorig jaar ook bij het aanmeldcentrum een tentenkamp op uit protest tegen hun dreigende uitzetting en het feit dat ze op straat moeten leven. Na enkele dagen werd toen besloten dat hun asielverzoeken opnieuw werden bekeken.

Het is nog onduidelijk of de gemeente Vlagtwedde, waaronder Ter Apel valt, zal ingrijpen. Een woordvoerster van de gemeente zegt dat het terrein waarop de tenten staan, eigendom is van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Het COA zegt zich te beraden over eventuele stappen.