Eerherstel journalist die einde oorlog meldde
APELDOORN – Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog bezorgde AP-correspondent Edward Kennedy zijn werkgever een enorme primeur. Hij meldde als eerste dat Duitsland zich op 7 mei 1945 had overgegeven in een schoolgebouw in Reims. De mededeling kwam hem duur te staan.
Het nieuws van de Duitse capitulatie was volgens Associated Press misschien wel de grootste scoop in de geschiedenis van het persbureau. Het bezorgde de brenger van het nieuws echter bepaald geen promotie. Integendeel: Kennedy kwam op straat te staan, nadat zijn werkgever hem eerder al met een publieke veroordeling om de oren had geslagen. Hij had een militair embargo geschonden. Maar nu heeft AP spijt van zijn beleid in 1945.
Wat was er aan de hand? Op 7 mei 1945 gaf Duitsland zich over in een oud schoolgebouw in Reims, dat als hoofdkwartier diende van de Amerikaanse generaal Eisenhower. De Russische leider Stalin wilde echter een tweede, officiële ondertekening organiseren in Berlijn. De Britse premier Churchill en de Amerikaanse president Truman besloten hem daar de tijd voor te geven en het nieuws van de capitulatie vooralsnog onder de pet te houden.
De geallieerden trommelden echter wel inderhaast een groep van zeventien verslaggevers op, die ze al vliegend over Frankrijk in C-47, op de hoogte stelden van de Duitse overgave. Onder hen was Kennedy. De officieren wilden de reporters zodoende in de gelegenheid stellen uit de eerste hand verslag te doen van de capitulatieceremonie in Berlijn. Op het nieuws rustte echter een militair embargo.
De journalisten was aanvankelijk verteld dat ze het nieuws enkele uren onder de pet moesten houden, maar dat werd later opgerekt tot 36 uur. Ze zouden moeten wachten op een seintje vanuit het geallieerde hoofdkwartier.
Kennedy was zeer ontdaan over deze oprekking van het embargo, maar hield aanvankelijk zijn kiezen op elkaar. Toen de Duitse officieren de overgave op de Duitse radio vanuit Flensburg aankondigden, voelde hij zich er echter niet meer aan gebonden. Flensburg was inmiddels in geallieerde handen, wat betekende dat de bekendmaking door dezelfde militaire machthebbers was toegestaan als die het embargo hadden opgelegd aan de journalisten.
De AP-correspondent concludeerde dat het niet langer om een militair embargo ging, maar om een politiek embargo: namelijk om Stalin tegemoet te komen. Er hoefden geen troepen meer beschermd te worden, zodat het nieuws naar buiten kon.
Kennedy dacht nog een kwartiertje na, voordat hij met een militaire telefoon –die was ongecensureerd– het AP-bureau in Londen van de Duitse overgave in een oud schoolgebouw in Reims op de hoogte stelde. Hij repte daarbij niet over het embargo. De AP maakte het nieuws een paar minuten later wereldkundig.
De medeverslaggevers van Kennedy reageerden woedend en spraken van verraad, temeer omdat de geallieerden hen presten nog altijd niet met verhalen te komen. De militaire top was al even woest en verbood AP nog langer verslag te doen van de ontwikkelingen in Europa.
Kennedy hoefde ook niet te rekenen op steun van zijn eigen persbureau. In een publieke verklaring sprak de toenmalige AP-directeur Robert McLean zijn „diepe spijt” uit over het feit het embargo was geschonden.
Hoewel Kennedy aanvankelijk op de loonlijst van AP bleef staan, vloog hij uiteindelijk de laan uit. Hij werkte later voor wat kleinere kranten in de Verenigde Staten, totdat hij in 1963 om het leven kwam bij een verkeersongeluk.
Bijna zeventig jaar na dato is Kennedy echter alsnog door zijn oude werkgever gerehabiliteerd. „Kennedy handelde juist”, liet AP vrijdag weten. „Als de oorlog ten einde is moet de wereld dat weten.”