Timosjenko, de ’gasprinses’ van Oekraïne
KIEV (ANP) – De mishandeling van oud-premier Joelia Timosjenko gaat Oekraïne naar het zich laat aanzien belangrijke gasten kosten. Iets meer dan een maand voor het begin van het Europees Kampioenschap voetbal in het land, zet Europa de betrekkingen met het Oost-Europese land op een laag pitje.
Timosjenko (51), die op dit moment een gevangenisstraf van 7 jaar uitzit voor machtsmisbruik, zou door haar cipiers in elkaar geslagen zijn. Haar veroordeling in oktober 2011 kwam Oekraïne op veel internationale kritiek te staan. Het proces zou namelijk politiek gemotiveerd zijn: Timosjenko geldt als de belangrijkste tegenstander van zittend president Viktor Janoekovitsj.
Oekraïne stond al langer bekend om de slechte manier waarop het met gevangenen omgaat. In oktober 2011 bracht mensenrechtenorganisatie Amnesty International een rapport uit waarin het stelt dat honderdduizenden mensen jaarlijks slachtoffer van geweld en martelingen door de politie in Oekraïne zijn.
De in de industriestad Dnjepropetrovsk geboren Timosjenko, in het Westen vooral bekend door haar grote vlecht, is schatrijk geworden door zakendeals in de jaren ’90. Ze leidde toen een particulier bedrijf dat gas importeerde vanuit Rusland. De IJzeren Dame of Gasprinses, zoals enkele van haar vele bijnamen luiden, geldt als uiterst ambitieus, ijdel en opportunistisch.
Timosjenko was voor het eerst premier van Oekraïne in 1999, maar werd aangeklaagd wegens zelfverrijking en de smokkel van gas. Ze zat een maand in voorarrest, maar een rechter verklaarde haar onschuldig. Volgens haar vormden haar inspanningen om de bezem door de corrupte energiesector te halen een bedreiging voor de belangen van machtige zakenlieden.
Timosjenko leidde in 2004 het succesvolle verzet tegen de gevestigde orde, samen met de toenmalige oppositieleider en latere president Viktor Joesjtsjenko. Onder hem maakte Timosjenko haar rentree als premier. Ze had sinds de Oranje Revolutie een pro-Westers imago, maar zocht steeds nadrukkelijker toenadering tot het machtige buurland Rusland, tot onvrede van haar vroegere bondgenoot Joesjtsjenko. In 2010 verloor ze de presidentsverkiezingen van haar rivaal Viktor Janoekovitsj.