Vera, Nikita en Romy zijn helemaal niet zenuwachtig. Wil de verslaggever weten welk liedje ze straks voor de koningin zingen? Ze zetten onmiddellijk in: „Welkom, welkom hier in Rhenen; welkom in Rhenen aan de Rijn.” Ze zullen de koningin voor het eerst „in het echt” zien. Spannend? „Grappig!”

Op de Rijn dobberen politieboten. Het scheepvaartverkeer ligt enkele uren stil. Een van de vele veiligheidsmaatregelen, waar het publiek overigens niet al te veel van merkt.

Het pontje mag wel varen. Het levert ladingen vrolijke Betuwenaren af. Onderwijl oefent een herdershond het opjagen van zijn kudde. Straks mag hij nog een keer, als de koninklijke familie komt.

Rhenen is feestelijk versierd. Bij aankomst kan de koningin zichzelf zien, uitgehouwen in zand. Ruiters vormen een erehaag langs de Veerweg, en de beiaardier van de Cuneratoren strooit vrolijke klanken rond.

Luca Wildeman uit Elst mag prinses Margriet straks bloemen overhandigen. Ze heeft er speciale instructies voor gekregen, want de prinses heeft het aan haar pols en kan het boeket niet zo lang dragen. Het wordt daarom aan een soort armband bevestigd. Luca doet het voor: „Twee banden, ijzerdraad en dan dik ijzerdraad…”

Zieken

Prins Friso en zijn gezin ontbreken dit jaar, als gevolg van het ski-ongeluk dat de prins in februari in Oostenrijk trof. Prinses Anita is er niet bij vanwege een longontsteking. En prof. mr. Pieter van Vollenhoven –vandaag 73 jaar geworden– komt halverwege Veenendaal pas, vanwege een ontsteking aan zijn voet.

Maar de anderen zijn er wel. Nadat prins Friso naar een ziekenhuis in Londen werd overgebracht, besloot de koninklijke familie het werk weer zoveel mogelijk op te pakken. En daar hoort ook het houden van Koninginnedag bij. Een feestelijke dag, al blijven de verdrietige omstandigheden niet ongenoemd. „De afgelopen maanden hebben we hier enorm naar uitgekeken”, zegt burgemeester Van Oostrum van Rhenen in zijn welkomswoord. „De laatste weken is aan die blijdschap ook respect toegevoegd. Weet dat we ons van harte met u als koninklijke familie verbonden weten.”

Potje

Het welkom klinkt op een dik, oranje tapijt, dat laat weten dat de familie „Welkom in Rhenen” is. Dat blijkt ook het gejuich en applaus dat de gasten tijdens de wandeling ten deel valt.

Maar eerst mogen de prinsen wc-potgooien; folklore uit buurdorp Achterberg. Prins Constantijn smijt de oranje pot 5,51 meter weg, Maurits komt tot 4,93 meter. Willem-Alexander krijgt een heuse beker mee. Een beker met een wc-potje.

Op de foto

Zij aan zij stappen koningin Beatrix en haar zus Margriet op Rhenen af, hun kinderen erachteraan. Maar vóór de –voor de gelegenheid herbouwde– stadspoort is er alweer gezang, nu vanuit Ouwehands Dierenpark: „De beer is los in het berenbos…”

En terwijl de familie Van Oranje-Nassau verder loopt, klinkt het hen na: „Hihihi, hahaha, ’k stond erbij en ik keek ernaar…”

Kijken doen de mensen achter de hekken, om maar niets te missen. De koningin zwaait, en de prinsessen schudden handen, en de prinsen wurmen zich hier en daar tegen het hek om met iemand uit het publiek op de foto te gaan. Een foto die ze soms zelf maken.

Voorbij de replica-Rijnpoort praten de prinsen en prinsessen met jonge schilders. Voor het Oude Raadhuis beelden balletdansers de Cuneralegende uit. Verderop brengt een grote groep leerlingen van de reformatorische basisscholen het vorstenhuis een zanghulde.

Het gaat langs de Cuneratoren, naar het plein waar Elst zich presenteert. Prins Pieter-Christiaan krijgt uitleg bij het bord ”Zet Elst op de kaart”, Willem-Alexander vult het aan met een groot puzzelstuk.

Rhenen Culinair is een ander thema tijdens de wandeling door de historische binnenstad. Er is fruit, er is drinken, en Floris proeft een pannenkoek. Verder gaat het, langs het kinderdorp, het kindercircus en een smartlappenkoor.

Prins Constantijn probeert een verlegen meisje –hoog en droog op vaders schouders– aan het lachen te krijgen. Ze blijft bedremmeld kijken.

Kruiwagens vol turf

In Veenendaal wacht een mensenmenigte de koninklijke familie op. De route voert langs een aantal thema’s waarmee Veenendaal zich als „jonge leefstad” presenteert.

Bij het thema ”historie” draaft een jongen met een oranje kroon rond achter een kruiwagen vol turf. Dat willen Constantijn en Floris ook proberen. Constantijn gaat bijna ondersteboven, maar weet zich staande te houden. De beide prinsen doen ook mee aan een potje respectvoetbal: voetballen waarbij het puntenaantal niet het belangrijkst is.

De schaapscheerder krijgt een hand, en Willem-Alexander laat zich uitgebreid informeren door de sigarenmakers. Prinses Annette laat een brief aan een ballon het luchtruim kiezen.

Touwtrekken

Het is een zonovergoten dag, en de temperatuur loopt op. In de schaduw van de Oude Kerk schenkt Kookklup Buitenzorg echter drinken in voor de voorbijgangers.

Want voorbijgangers zijn het, hoeveel handen de vorstelijke gasten ook schudden. „Veel te snel”, verzucht een vrouw treurig.

Bewegingloos staat een levend standbeeld op de maquette van Veenendaal, vervaardigd door middelbare scholieren. Ondertussen zorgen Pieter-Christiaan en Floris ervoor dat het Oranjeteam wint bij het touwtrekken – „eigenlijk niet eerlijk, he, twee van die krachtpatsers erbij”, vindt de presentator. Pal ernaast gaan Máxima en Annette in een zeepkist de helling af.

Overal is publiek. Achter de hekken, achter de ramen, op de balkons. En vanaf een dak klinkt dof gebrul: „Maximaximaxima…”

Niet compleet

Pieter van Vollenhoven voegt zich bij het gezelschap en wordt hartelijk omhelsd. In 1964 brak hij zijn voet bij een ski-ongeval. Sindsdien heeft hij er soms nog last van. „Het gaat wel weer over. Maar het is knap vervelend”, zegt de jarige. Met een aangepaste schoen loopt hij de rest van de route mee: via sportactiviteiten op de Kerkewijk en het thema cultuur op de J. G. Sandbrinkstraat over een enorme oranje loper naar het podium bij het gemeentehuis.

Daar blikt burgemeester T. Elzenga terug op „een fantastische dag. Majesteit, koninklijke familie, dit is Veenendaal.” En: „Uw komst is zeer gewaardeerd, maar dit jaar des te meer.”

Koningin Beatrix wil aan haar dankwoord beginnen, maar het „lang zal ze leven” davert over het plein. Namens haar familie dankt de vorstin „alle mensen in Rhenen en Veenendaal die deze indrukwekkende programma’s in elkaar hebben gezet.” „Ontzettend fijn”, zegt de vorstin, en in tegenstelling tot de toespraken tijdens het staatsbezoek aan Luxemburg verzwijgt ze het leed dat over het Oranjehuis kwam nu niet: „Het is jammer en verdrietig dat onze familie vandaag niet compleet is. Maar alle hartelijkheid en goede wensen zullen we doorgeven. U heeft ons werkelijk een onvergetelijke Koninginnedag gegeven.”