Het aantal nieuw verstrekte WAO-uitkeringen is in het eerste halfjaar met 26 procent gedaald tot 36.294 vergeleken met de eerste helft van 2002. Het totale aantal nieuwe arbeidsongeschiktheidsuitkeringen -naast de WAO bestaat ook de WAZ voor zelfstandigen en de Wajong voor jongeren- nam met 22 procent af tot 44.600 ten opzichte van een jaar eerder. UWV verstrekte eind juni in totaal 989.500 uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid, waarvan er 796.000 onder de WAO vallen.

„De daling van het aantal nieuwe WAO’ers is vooral het gevolg van een effectieve invoering van de Wet verbetering poortwachter (WVP)”, schrijft UWV. Deze wet verplicht werknemers sinds april vorig jaar meer hun best te doen om bij ziekte aan het werk te blijven of om weer aan de slag te komen. Werkgevers worden op hun beurt gedwongen zieke arbeidskrachten beter te begeleiden.

In het kwartaalverslag dat UWV heeft aangeboden aan minister De Geus van Sociale Zaken, wordt geconstateerd dat werkgevers en werknemers in toenemende mate hun verantwoordelijkheid nemen voor reïntegratie. Zo is het aantal reïntegratieverslagen in het tweede kwartaal met ruim 18 procent gestegen ten opzichte van de eerste drie maanden dit jaar. Ook is de kwaliteit van de verslagen, waarin de inspanningen van werkgevers en werknemers staan vermeld, verbeterd.

In een reactie noemde minister De Geus het woensdag „goed nieuws” dat de WAO-instroom zo fors is gedaald. Maar volgens de CDA-bewindsman betekent dat niet dat het kabinet van verdere ingrepen in de WAO zal afzien. „In het verleden hebben we wel vaker gezien dat nieuwe maatregelen in de WAO, zoals de WVP, een direct schokeffect hadden, maar we moeten afwachten of dat blijvend is.”

Een woordvoerster van UWV benadrukt dat niet alleen de instroom in de WAO sterk afneemt, maar dat ook de uitstroom toeneemt door een betere reïntegratie. In de eerste helft van dit jaar werden 42.462 WAO’ers uitgeschreven. Dat is een stijging van 4 procent ten opzichte van het eerste halfjaar van 2002. „Sinds januari is hierdoor per saldo het aantal WAO’ers afgenomen van 802.000 naar 796.000”, aldus de zegsvrouw.

De vakcentrale FNV stelt het zwaar bevochten compromis met werkgevers in de Sociaal-Economische Raad (SER) over de herziening van de WAO ter discussie. Bestuurder sociale zekerheid T. Heerts van de FNV vraagt zich af „of opnieuw enorme stelselwijzigingen nodig zijn.”

Het CNV is teleurgesteld dat de FNV „de deur op een kier zet om het SER-advies los te laten.” Een woordvoerster van de christelijke vakcentrale noemt de resultaten van de WVP bemoedigend. „Maar er is nog meer nodig. Wij vinden het vooral belangrijk dat de knip wordt gemaakt tussen gedeeltelijk en volledig duurzame arbeidsongeschikten”, stelt zij.

Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland noemen de daling van de WAO-instroom positief. Zij betwijfelen wel of die alleen is toe te schrijven aan de WVP.

De instroom in de Ziektewet (ZW) daalde in het eerste halfjaar met 11,5 procent. Zo is door de WVP volgens UWV ook de gemiddelde duur van het ziekteverzuim onder uitzendkrachten verminderd. Gemiddeld genomen verstrekte UWV in de eerste zes maanden 67.300 ZW-uitkeringen.

Het aantal mensen dat een WW-uitkering aanvraagt, laat in vergelijking met de WAO en ZW een omgekeerd beeld zien. Als gevolg van de verslechterende economie hebben meer mensen een werkloosheidsuitkering moeten aanvragen. In het eerste halfjaar steeg het aantal nieuwe WW-uitkeringen met 32,2 procent ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder.

Het gemiddeld aantal aanvragen voor een werkloosheidsuitkering per maand bedroeg in de eerste helft van dit jaar 45.000. „Dat is de scherpste toename van de werkloosheid sinds de economische crisis in de jaren tachtig”, aldus UWV. Eind juni verstrekte UWV 241.700 WW-uitkeringen.