De leden van de Raad van Toezicht, die hun functie tijdelijk hadden neergelegd, hebben op hun verzoek ontslag gekregen van de minister. Er komt een nieuw bestuur bij het COA en een nieuwe Raad van Toezicht, aldus minister Leers. „Daarmee kan het COA een nieuwe start maken.” Daarnaast zal Leers het toezicht op en de aansturing van het COA verder verbeteren.

De commissie heeft onderzoek gedaan naar het werkklimaat, de bestuursstructuur en de gang van zaken rond de salariëring van de directieleden van het COA. Het onderzoek is gedaan door oud-staatssecretaris Michiel Scheltema en Jacqueline Rijsdijk, die 25 jaar heeft gewerkt voor De Nederlandsche Bank.

Scheltema stelt in zijn rapport dat algemeen directeur Albayrak dominant was en weinig open stond voor kritiek. Er was sprake van een ’verdeel-en-heerstactiek’. Verder is naar voren gekomen dat er door de manier van werken van de directie een groot gebrek aan vertrouwen in de leiding was. De sociale veiligheid is onder haar leiding in gevaar gekomen. Er zijn bij het COA veel directeuren vertrokken wegens een verstoorde verhouding met Albayrak.

Albayrak heeft volgens Scheltema „bewust of onbewust” onvolledige of onjuiste informatie verstrekt. Zo zou ze hebben gelogen over het gebruik van haar dienstauto voor privédoeleinden. Albayrak ontkende dat ze de auto privé gebruikte, maar het blijkt dat dat juist heel vaak voorkwam, aldus Scheltema.

Volgens de commissie had de Raad van Toezicht begin 2011 een voorstel moeten doen voor het salaris van Albayrak, dat te hoog was. Ze zat boven de Balkenendenorm. De raad heeft dit voorstel niet op tijd gedaan, met als gevolg dat er op 1 januari 2011 geen bestuur was benoemd en het COA formeel geen rechtsgeldige besluiten kon nemen. Ook de ministeries hebben niet goed opgelet, vindt Scheltema. Binnenlandse Zaken had onder meer de raad moeten aanspreken op haar verantwoordelijkheid.

PVV: Geld terug

De PVV vindt dat Albayrak haar te veel verdiende salaris moet inleveren. De gedoogpartner van het minderheidskabinet van VVD en CDA wil dat minister Gerd Leers (Immigratie en Asiel) dit geld terugeist. Ook vindt de PVV dat Leers aangifte moet doen wegens fraude. „Als je een dure dienstauto privé gebruikt en dat achteraf probeert te verdoezelen, moet uitgezocht worden of je strafbaar bent”, stelde PVV-Tweede Kamerlid Sietse Fritsma woensdag in reactie op het onderzoek van een commissie die de misstanden bij het COA heeft onderzocht.

De PVV is verbaasd over de uitkomsten van het onderzoek en met name over het „wangedrag” van Albayrak. Volgens de PVV blijkt uit het rapport dat Albayrak jarenlang te veel verdiende en dat ze hierover loog. „Albayrak heeft de belastingbetaler bestolen en dat kan niet zonder gevolgen blijven”, aldus Fritsma.

Steun ChristenUnie

De ChristenUnie steunt het besluit van minister Leers om Albayrak te ontslaan. Volgens de partij mag Albayrak geen royale ontslagvergoeding krijgen.

Tweede Kamerlid Joël Voordewind van de ChristenUnie wil van Leers weten wat de mogelijkheden zijn om de ontslagvergoeding te beperken. Volgens Voordewind schetst het rapport van de commissie-Scheltema een onthutsend beeld van de manier waarop Albayrak functioneerde. „Het creëren van een sfeer van sociale onveiligheid voor het personeel, het divagedrag en het liegen over de hoogte van de beloningen en het privégebruik van de dienstauto, zijn buitengewoon ernstige constateringen”, stelde het Kamerlid woensdag.