Neem een land als Oman. De Arabische staat –zeven keer Nederland– telt een lijst cultuurschatten op de Werelderfgoedlijst van Unesco waar menige natie jaloers op zou zijn. Ruïnes van grafheuvels en forten vertellen het verhaal van een historie die tot ver voor onze jaartelling teruggaat. Tegelijkertijd beschikt Oman –als gevolg van de riante inkomsten uit olie en gas– over de modernste voorzieningen die je maar kunt wensen.

En toch vinden westerlingen die Omaanse mannen die in hun lange witte ”dishdashas” en traditionele hoedje rondlopen maar zonderling. Grappig om te zien, maar volstrekt niet van deze tijd. Om van de vrouwen die hun gezicht volledig bedekken maar niet te spreken.

Toegegeven, op het gebied van vrouwenrechten valt er in Oman nog het nodige te verbeteren. En het functioneren van het concept democratie verloopt ook niet bepaald geheel naar de maatstaven die wij gewend zijn aan te leggen.

Maar is daarmee alles gezegd? Wat te denken van de verwoede pogingen van de Omani hun eigen eeuwenoude cultuur in stand te houden? Is dat geen loffelijk streven, of moet alles wijken voor de moderniteit?

Dat in stand houden van de eigen cultuur valt overigens nog niet mee, gezien het groeiend aantal westerse toeristen dat het land begint te ontdekken.

Dat is voor een land als Oman hét grote dilemma. Het toenemende toerisme brengt natuurlijk veel geld in het toch al goed gevulde laatje. Maar het vormt tegelijkertijd een forse bedreiging voor de aloude normen, waarden en gebruiken. De overheid moet alle zeilen bijzetten om de groei gedoseerd te laten verlopen, zodat de tradities niet al te zeer in gevaar komen.

Westerse toeristen hebben daar doorgaans weinig boodschap aan. Het merendeel wil liefst zo veel mogelijk ontbloot op de Omaanse stranden bivakkeren. De Omaanse vrouwen klagen steen en been. Het strand was traditioneel een dagelijkse ontmoetingsplaats voor familie en vrienden. Na een lange, hete werkdag ontmoet men elkaar om de zonsondergang mee te maken en het laatste nieuws uit te wisselen. Nu voelen de Omani zich opgelaten als ze tegen al die bruingebakken lijven moeten aankijken.

Omaanse gidsen breken zich dagelijks het hoofd hoe ze westerse toeristen op een nette manier moeten uitleggen dat een korte broek voor mannen en ontblote schouders voor vrouwen niet worden gewaardeerd door de lokale bevolking. Of dat er niet op elke hoek van de straat een biertje kan worden gedronken.

Geen nood. Er zijn altijd nog de vijf­sterrenhotels. Dé uitkomst voor de verwende westerse toerist. Daar wordt inderdaad volop alcohol geschonken. Daar spreekt niemand je erop aan als je in zwemkleding door de gangen zwalkt.

In die resorts wordt het beeld van de verworden, losgeslagen westerse cultuur waarin alles moet kunnen eens te meer bevestigd. Na een dag blootstelling aan de zogenaamd bekrompen Omaanse zeden vormen deze hotels voor velen een in eigen ogen broodnodige uitlaatklep.

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat in dit soort gelegenheden ook de menselijke hypocrisie af en toe pijnlijk duidelijk wordt. Rijke Arabieren die normaal gesproken als devoot moslim door het leven gaan, nemen het er af en toe flink van. Behalve als ze op de foto worden gezet. Dan worden de glazen even discreet buiten beeld geschoven.

Intussen maken wij ons in de westerse wereld druk over een boerkaverbod en inburgeringscursussen. Op zichzelf niets mis mee. Zolang daar tenminste enig respect voor tradities en mores in het buitenland tegenover staat. Op dat punt valt er nog wel wat te winnen.

Reageren? buza@refdag.nl