De plannen liggen al wat langer op de plank. Maar het moet er nu maar eens van komen, zegt EU-commissaris Monti (Mededinging). Eind september wil hij definitief een punt zetten achter het huidige systeem van exclusieve dealerschappen. Op 30 januari buigt de Europese Commissie zich over zijn voorstellen.

Als het aan Monti ligt mogen dealers straks door heel Europa verkopen en kunnen autogarages onderdelen kopen buiten de officiële kanalen om. Dealers mogen reparaties uitbesteden, terwijl iedereen een erkende garage kan opzetten. De automarkt wordt hiermee nog net niet helemaal geliberaliseerd.

De Bovag reageert positief op de plannen. „De dealer krijgt iets meer bewegingsvrijheid. Dat is erg goed”, aldus woordvoerder mevrouw G. Jansen. Ze wijst er overigens op dat de voorstellen nog alle kanten op kunnen gaan. Het definitieve plan moet nog worden gepresenteerd.

De belangenorganisatie van dealerbedrijven dringt er bij de Europese Commissie op aan in de huidige voorstellen meer zekerheden voor de dealer in te bouwen. „Het machtsevenwicht tussen hem en de fabrikant moet blijven bestaan. De onafhankelijke positie van de dealer moet gewaarborgd blijven.”

De Bovag pleit ervoor wettelijk vast te leggen dat fabrikanten niet zomaar hun contracten kunnen opzeggen. Bovendien moet technische informatie van een merk ook voor merkonafhankelijke bedrijven beschikbaar blijven. Ten slotte mag de invloed van de fabrikant op de dagelijkse bedrijfsvoering van de dealer niet te groot worden. „Deze zaken heb ik in de voorstellen nog niet teruggezien.”

De Bovag vraagt zich af of de ideeën voor Nederland inderdaad tot lagere prijzen zullen leiden. „Ons land kent met dertig verschillende merken een moordende concurrentie, waarbij de kale prijzen door een streng belastingregime laag liggen en de marges klein zijn. Met de komst van de euro zijn prijsverschillen tussen landen haarscherp zichtbaar. Als fabrikanten de prijzen harmoniseren, zullen auto’s in Nederland duurder worden.”

Autofabrikanten leveren jaarlijks 15 miljoen nieuwe auto’s af in Europa. „Met een uiterst gering aantal problemen”, aldus Cees Boutens van de RAI Vereniging. De belangenorganisatie van auto-importeurs in Nederland staat dan ook bepaald niet te trappelen bij de voorstellen uit Brussel. „Wij pleiten voor handhaving van het huidige systeem.”

Volgens Boutens zitten hierin „goede punten” die de importeurs niet graag kwijt zouden raken. Hij noemt „de variëteit aan merken en modellen, goede, concurrerende prijzen en het unieke wereldomspannende servicesysteem, waardoor mobiliteit vrijwel overal ter wereld is gegarandeerd.”

De woordvoerder van de RAI Vereniging wijst erop dat het huidige dealerverkoopsysteem meer inhoudt dan alleen het afleveren van een voertuig. „De auto voldoet bij aflevering aan een waslijst van veiligheidseisen en milieubepalingen. Ook na tien jaar. Dat zijn verworvenheden die onder het huidige systeem zijn opgebouwd.”

Hij erkent dat deze verworvenheden ook onder een ander systeem kunnen worden voortgezet. Maar nadenken over alle mogelijke scenario’s daarvoor wil hij niet. „Wij wachten de voorstellen geduldig af.”

Volgens DaimlerChrysler -’moeder’ van Mercedes-Benz- lijken de plannen van Brussel „heftiger” dan ze zijn. DC-woordvoerder Huub Dubbeldam ziet nog niet direct zijn Mercedessen bij de Fiat-dealer staan.

„Dat zijn auto’s uit twee totaal verschillende segmenten. De een zit in een prijsklasse van 6800 tot 27.000 euro, terwijl de ander ergens tussen de 23.000 tot 136.000 euro zit. Dat vraagt een compleet andere benadering.”

Hij wijst ook op de weinig succesvolle experimenten in Engeland met de verkoop van meerdere merken op een punt. „Wij geloven niet in zo’n autosupermarkt.”

Mercedes-Benz heeft inmiddels de nodige ervaring opgebouwd met de afzet via alternatieve verkoopkanalen, zoals via internet. „Wij zijn er door onze business-to-business-verkopen mee vertrouwd. Voor een aantal merken is het veel complexer.”

Concurrentie tussen dealers onderling vreest hij niet. „Wij hebben de laatste tien jaar consequent gewerkt aan schaalvergroting. Van de zestig tot tachtig dealers van toen zijn er nog dertig -met 116 vestigingen- over.”