„De auteur wil niet blijven hangen in het verleden, kijkt wat hij daaruit kan leren en wat predikant en kerk daar vandaag aan hebben.” Ds. W. J. Dekker, hervormd predikant te Delft, typeerde de emeritus hoogleraar geschiedenis van het gereformeerd protestantisme aan de Universiteit Leiden. „Hij kijkt terug om te leren. Dat typeert de dominee die professor werd. Hij is altijd leerling gebleven en hoopt met dit boek de kerk te dienen. Hij zoekt het gesprek over wezenlijke zaken.”

Te midden van zo’n 200 belangstellenden, voor een groot deel leden van zijn eerste gemeente, presenteerde dr. Verboom, hervormd emeritus predikant, gisteravond in Benschop zijn jongste pennenvrucht (uitg. Groen, Heerenveen). Glimmend verhaalde de emeritus over zijn ervaringen in de dorpsgemeente, waaraan hij van 1968 tot 1973 verbonden was.

Terwijl Nederland zijn christelijke veren afschudde, diende ds. Verboom een gemeente in de Lopikerwaard waarin vrijwel de gehele bevolking nog verbonden was met de kerk. Weliswaar was dat voor het ene deel van Benschop de rooms-katholieke kerk en voor het andere de hervormde kerk, toch was de situatie veertig jaar geleden anders dan nu.

Uitgever D. L. Aangeenbrug van uitgeverij Groen illustreerde hoe ds. Verboom te maken kreeg met „de confrontatie tussen ultrarechts en ultraliberaal, tussen protestanten en rooms-katholieken.” Dr. Verboom schildert Benschop, aldus Aangeenbrug. „Hij heeft echt van dit dorp gehouden.”

Waarom een boek schrijven over Benschop, vroeg dr. Verboom zich gisteravond hardop af. „Het is een soort evaluatie”, aldus de emeritus. „Waarom was ik predikant zoals ik het was.” Bovendien wilde hij beschrijven hoe de Heere hem telkens geleidde tijdens zijn ambtelijk werk. „Hij is bij alle verandering de grote constante, in Zijn heiligheid en trouw, in Zijn neerbuigen naar ons. Wie het van Hem verwacht, wordt nooit beschaamd. Dat heb ik in dit boek willen laten doorklinken. En ten slotte: ik vind het ook gewoon leuk om zo’n boek te schrijven”, aldus dr. Verboom met een lach.

Ds. H. Veldhuizen, die predikant was in het naburige Lopik ten tijde van het verblijf van ds. Verboom in Benschop, reageerde op het boek van zijn studie- en ambtgenoot. Hij haalde woorden aan van ds. W. L. Tukker, die jonge predikanten bij hun bevestiging vaak toevoegde: „Zul je veel van Jezus houden? En ook veel van mensen?” Zo heeft ds. Verboom dat ook vaak beleefd, lees ik in zijn boek, aldus ds. Veldhuizen. „Hij schrijft: Het grote wonder is dat God het met mij meent. We zien een predikant die veel op de knieën gaat, om God te zoeken.”

Beide predikanten schreven tijdens hun ambtsperiode in Benschop en Lopik de driedelige catechisatiemethode ”Wij geloven”. Volgens ds. Veldhuizen had ds. Verboom een druk leven, als dorpsdominee met 175 catechisanten. Ook had ds. Verboom bijzondere aandacht voor randkerkelijken. „In hen zien we een schare zoals Christus die ontmoette, waarover in Mattheüs 14 staat dat Hij er met ontferming over bewogen was.”

Ds. W. J. Dekker uit Delft reageerde thematisch op het boek van dr. Verboom. Hij ging in op de persoon van de auteur, op diens functioneren als predikant en op zijn staan in de kerk. Wat de persoon betreft, aldus ds. Dekker, „verstopte hij zich niet in zijn ambt. Ds. Verboom weet zich kwetsbaar, klein, menselijk en ook zondaar die van Gods genade moet leven. Voor wie het een wonder is en blijft dat hij dit werk moet en mag doen.”

Als predikant toont hij zich een leerling, maar ook een herder, concludeerde ds. Dekker. „Hij vraagt zich af: Heb ik mijn gemeente genoeg gewaarschuwd, heb ik er genoeg op aangedrongen dat het aankomt op het geloof in de Heiland alleen?”

Ds. Verboom toont volgens ds. Dekker een liefde tot de volkskerk. Daarom is het volgens ds. Dekker van groot belang om een bezinning op gang te brengen op de betekenis van verbond en verkiezing voor christenen, die er in de seculiere maatschappij „soms helemaal alleen voor staan.”

De Delftse predikant verwees naar een fictief gesprek dat dr. Verboom beschrijft tussen onder anderen dr. Woelderink en ds. Kersten over het verbond. Hij onder­streepte het belang van een bezinning op de beginselen van de Reformatie bij het vormen van een visie op het verbond.

Ten slotte legde ds. Dekker de vinger bij de beschrijving van het bij nacht en ontij klaarstaan voor de dorpsgemeente. Het is volgens de Delftse predikant ook voor voorgangers vandaag belangrijk te beseffen dat ze niet alleen professionals zijn die voor een bepaald aantal uren een functie bekleden.

„Zijn we als predikanten niet iets kwijtgeraakt? Het besef geroepen te zijn? Niet alleen te maken te hebben met de gemeente, maar met de God Die ons als ambtsdragers riep? Er is heel veel veranderd, maar ik zou dát willen bewaren.”