VN-secretaris-generaal Kofi Annan wil de Zwitserse op de post bij het VN-hof in het Tanzaniaanse Arusha vervangen. Haar baan als hoofdaanklaagster bij het Joegoslavië-tibunaal (ICTY) in Den Haag mag de Zwitserse van de Ghanees houden.

De in de eerste helft van de jaren negentig opgerichte VN-tribunalen hadden tot nu altijd dezelfde hoofdaanklager - achtereenvolgens Richard Goldstone (Zuid-Afrika), Louise Arbour (Canada) en Del Ponte. Annan wil aparte hoofdaanklagers introduceren nu ICTY en ICTR onder druk staan er vaart achter te zetten om hun werk binnen een aantal jaren af te ronden.

Rwanda had geklaagd dat Del Ponte te veel tijd in Den Haag doorbrengt en het ICTR verwaarloost. Maar volgens Del Ponte zaagt de regering in Kigali om politieke redenen aan haar stoelpoten. Zij wil namelijk ook mogelijke misdaden onderzoeken van het Rwandese Patriottische Leger, dat de Tutsi-minderheid in 1994 aan de macht bracht. Tot nu toe had het ICTR zijn pijlen voornamelijk gericht op radicale Hutu’s die in 1994 betrokken waren bij de genocide onder honderdduizenden Tutsi’s en gematigde Hutu’s.

De zitting vrijdag was belegd op verzoek van Mexico. Diplomaten in New York zeiden niet te verwachten dat een meerderheid in de raad zich tegen het voorstel van Annan zal verzetten. Met name de VS en Groot-Brittannië zouden oren hebben naar de klachten van Rwanda. Zij vrezen dat ICTR-aanklachten tegen Tutsi’s die als oorlogshelden worden beschouwd, het Centraal-Afrikaanse republiekje zouden kunnen destabiliseren.

Mensenrechtengroepen daarentegen hebben gewaarschuwd dat de indruk dreigt te ontstaan dat het systeem van de VN-tribunalen gevoelig is voor politieke druk. Zij waarschuwen voor ondermijning van de onafhankelijkheid en de onpartijdigheid van het ICTR.

Het huidige mandaat van de 56-jarige Del Ponte loopt af op 14 september.