Zelf was de bebaarde aartsbisschop van Canterbury voorstander van de toelating van vrouwen en homoseksuelen tot het priester- en bisschopsambt. Uit onvrede hiermee hebben vele behoudende anglicanen de kerk verlaten en een eigen kerk gesticht of zich aangesloten bij de Rooms-Katholieke Kerk, die vrouwen van het priesterambt uitsluit en homoseksuele activiteit afwijst.

De onenigheid kwam duidelijk tot uiting tijdens de Lambeth Conferentie in 2008. Dat is de tienjaarlijkse conferentie van anglicaanse kerkleiders. Behoudende bisschoppen uit Azië, Afrika en Latijns-Amerika bleven weg, terwijl de homoseksuele Amerikaanse bisschop Gene Robinson wel naar Canterbury reisde. In zijn welkomstgroet aan de deelnemers erkende Williams dat de anglicaanse gemeenschap in moeilijke tijden verkeerde. „Wij zijn verplicht ons bewust te zijn van de verdeeldheid en conflicten die ons de afgelopen jaren hebben gekwetst. Maar, zoals de Heer zegt, wij zullen in eenheid met Hem vrede vinden”, schreef Williams.

De aankondiging van de uit Wales afkomstige Williams dat hij naar de wetenschap terugkeert, komt niet onverwacht. Vorig jaar meldden Britse media dat de 61-jarige aartsbisschop tegen vrienden had gezegd dat hij zijn functie niet zou blijven vervullen tot zijn 70e –de leeftijd waarop hij ontslag zou moeten nemen–, maar een nieuwe loopbaan in de academische wereld nastreefde. Voordat hij in 1991 bisschop van Monmouth werd, was de theoloog Williams universitair docent en, sinds 1986, hoogleraar in Oxford. In Oxford was hij met zijn 36 jaar de jongste hoogleraar die die universiteit ooit had benoemd. In 1999 werd Williams aartsbisschop van Wales.

In 2002 werd Williams benoemd tot aartsbisschop van Canterbury. Hij stond eerste op de voordracht die de kerk aan premier Tony Blair had gedaan.