Dat heeft woordvoerder N. Abcouwer van het Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling (Riza) donderdag gezegd. Onderdeel van het Riza is het Infocentrum Binnenwateren, dat waarschijnlijk vrijdagavond al begint met extra berichtgeving over de lage waterstanden voor de scheepvaart. Speciale laagwaterberichtgeving is, in tegenstelling tot extra hoogwaterberichten, volgens Abcouwer een zeldzaamheid. Voor zover hij weet is het eerder in 1995 en 1949 voorgekomen.

In de beleidsgroep zijn Rijkswaterstaat, de Unie van Waterschappen, het Inter Provinciaal Overleg (IPO) en het ministerie van Waterstaat vertegenwoordigd. De deskundigen maken gebruik van gegevens van 120 meetpunten van Rijkswaterstaat. Uit die gegevens blijkt onder andere dat de waterstand van de Rijn bij Lobith nog maar 7.75 meter boven NAP is. De afvoer van water uit Duitsland daalt dagelijks met zo’n 35 kubieke meter per seconde.

De watertemperatuur is sinds begin deze week elke dag een graad omhoog gegaan en staat nu op ruim 26 graden. Door het dalende waterpeil in combinatie met zon en tropische temperaturen verdampt het oppervlaktewater steeds sneller, waardoor het water steeds sneller opwarmt.

De beleidsgroep maakt met elkaar afspraken over de verdeling van rivierwater over het land. Dat leidt volgens Abcouwer onder meer gevolgen voor de scheepvaart, de landbouw en natuurbeheer. In verband met de uitzonderlijke hoge watertemperatuur komt ook het op de rivieren lozen van warm koelwater door elektriciteitscentrales en andere bedrijven aan de orde. Mogelijk moet het stroomproductie van een aantal centrales verder omlaag, wat gevolgen kan hebben voor de stroomvoorziening in het land.

Waterschappen en heemraadschappen moeten maatregelen nemen om de beschikbare hoeveelheid water goed over hun gebied te verdelen. Er zullen meer beregeningsverboden komen, terwijl sommige plassen, zijgeulen en watergangen droog gaan vallen. De provincies houden de kwaliteit van het open zwemwater in de gaten. Te verwachten valt dat in veel zwemwater algengroei en botulisme de kop zal opsteken, waardoor een zwemverbod gaat gelden.

Het laagwaterregime heeft volgens het Riza geen gevolgen voor het drinkwater. Steden als Amsterdam en Rotterdam, die gezuiverd rivierwater gebruiken, hebben spaarbekkens waarin nog voor maanden voldoende voorraad zit. De grondwaterstand is nog geen probleem, zodat op andere plaatsen voldoende opgepompt kan worden.

De scheepvaart moet er rekening mee houden dat schepen aanzienlijk minder zwaar beladen kunnen worden. Bedrijven die dezelfde hoeveelheid vracht willen vervoeren moeten dus meer schepen inzetten. Het Riza verwacht geen vaarverboden op de grote rivieren, al is de vaargeul hier en daar wel erg smal. Zwemmen in de rivieren is gevaarlijker dan ooit, omdat zwemmers door de lage waterstand gemakkelijk zonder het te merken buiten de kribben kunnen komen. Daar staat sterke stroming.

Het laagwaterregime blijft gelden totdat het in Duitsland en Zwitserland flink gaat regenen, zegt Abcouwer. De hevige buien die woensdagavond in de Alpen vielen hebben echter weinig effect gehad, omdat het water door de extreme hitte direct verdampte.