Ruzie om lonen na fout inflatiecijfer van CBS
De fout van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bij het vaststellen van het inflatiecijfer heeft geleid tot ruzie tussen de werkgevers en de vakbonden. VNO-NCW en MKB-Nederland zien in de verlaging van het inflatiecijfer een extra reden tot loonmatiging. Volgens FNV en CNV is de invloed van de bijstelling niet groot.
De inflatie in Nederland is te hoog uitgevallen door een rekenfout van het CBS. De zogeheten consumentenprijsindex over het afgelopen jaar moet met enkele tienden van een procentpunt naar beneden worden bijgesteld. Hoe groot de afwijking precies is, heeft het CBS nog niet berekend. De inflatieberekening is fout gelopen doordat informatie over de prijzen in supermarkten verkeerd is verwerkt. Het CBS heeft accountantsbureau KPMG ingeschakeld om de oorzaken van de fout te achterhalen. Die omissie zat in een computerprogramma van het CBS zelf.
In juni kwam het oude inflatiecijfer uit op 2,2 procent. Over heel 2002 was dat 3,5 procent, maar ook dat wordt waarschijnlijk aangepast. Een bijstelling kan grote consequenties hebben. Tal van overheden en maatschappelijke organisaties maken gebruik van het inflatiecijfer voor bijvoorbeeld de hoogte van lonen, uitkeringen, kinderbijslag en CAO-onderhandelingen. Verder bepaalt de inflatie voor een deel de hoogte van de uitkering van pensioenfondsen.
De foute berekening door het CBS heeft direct invloed op de resterende CAO-onderhandelingen voor dit jaar. Dat zei algemeen directeur N. van Kesteren van werkgeversvereniging VNO-NCW donderdag. „Dit gaat een rol spelen. Het is een extra argument om tot lagere lonen te komen.”
Zijn collega A. van Delft van MKB-Nederland wil zelfs een stap verder. Hij pleit ervoor om het teveel aan loon dat op basis van het oude inflatiecijfer is afgesproken in de CAO’s in 2004, deels terug te vragen. „Waarom zeggen we niet dat we op voorhand dat repareren en een paar tienden van een procent lager gaan zitten.”
De vakbonden zijn het daar niet mee eens. Volgens C. Driessen van de FNV is de invloed van de aangepaste CBS-cijfers niet echt groot. De looneis ligt doorgaans boven het inflatiecijfer en is niet direct gekoppeld aan de geldontwaarding. „Alleen bij de bouw en de landbouw is er nog een directe automatische prijscompensatie bij de lonen.”
CAO-coördinator R. van Splunder van het CNV waarschuwt voor te voorbarige conclusies, maar stelt wel: „Als de fout echt leidt tot een aanpassing van het inflatiecijfer, dan moeten natuurlijk ook in het CAO-overleg de eisen worden gecorrigeerd.” Hij benadrukt dat het gaat om „marginale afwijkingen.”
CAO-onderhandelaar Chr. Baggerman van de RMU vindt de bijstelling van de inflatie „bijzonder vervelend. Er wordt veel gekeken naar dit cijfer en we moeten het niet te veel relativeren.” Ook hij wil in de komende CAO-onderhandelingen de looneis verlagen.
Bij het ministerie van Financiën bestaat niet de indruk dat het neerwaarts bijstellen van het inflatiepercentage door het CBS zal leiden tot grote gevolgen voor het te voeren beleid.