Hirsch Ballin: Wees zuinig op koningschap
DEN HAAG – Het „bindend vermogen” van het koningschap kan ertoe bijdragen dat Nederland, met alle destructieve krachten die momenteel werkzaam zijn, niet in chaos belandt. Daarom moeten we op dat koningschap zuinig zijn.
Dat schrijft de hoogleraar Nederlands recht in Tilburg, tevens CDA-prominent en oud-minister van Justitie, Hirsch Ballin in het boekje ”De koning”, dat woensdag in Den Haag is gepresenteerd.
Diverse politieke partijen willen momenteel de rol van de vorst in het Nederlandse staatsbestel, in het bijzonder bij kabinetsformaties, terugdringen. Zo werkt de PVV aan een initiatiefwetsvoorstel om de koningin uit de regering te zetten.
Hirsch Ballin ontraadt in zijn boekje „het wijzigen van grondwettelijke bepalingen, terwijl er eigenlijk geen probleem is.” De vorst heeft in het huidige staatsbestel geen politieke macht of invloed meer, betoogt de schrijver. „Zijn normerende betekenis komt juist voort uit zijn afzijdigheid van diverse vormen van macht die in het verleden nog wel aan monarchen toekwamen.”
Als burgers desondanks een probleem ervaren in een vermeende politieke invloed van de vorst, berust bij politici de verantwoordelijkheid om beter uit te leggen hoe de vorst in ons politieke bestel wél functioneert.
Ook de vorst of vorstin kan overigens iets doen om zijn of haar rol te verhelderen. „Als informatieopdrachten in minder verhullende bewoordingen worden omschreven, zal duidelijker zijn wat de gebruikelijke criteria voor kabinetsformaties vereisen en dus ook op welk moment spelers in het formatieproces daarvan dreigen af te wijken”, schrijft de auteur met verwijzing naar de roerige formatie van 2010.
Verder zullen politici „moeten durven uitspreken dat het apolitieke koningschap hen in staat stelt politiek te zijn zonder de democratie op te offeren aan niet langer overbrugbare tegenstellingen”, aldus Hirsch Ballin.