Het verbond verwoordt de kern van de Schrift en heeft ook in de kerkgeschiedenis oude wortels, volgens Nullens.

Prof. Nullens, hoogleraar dogmatiek en ethiek aan de Evangelische Theologische Faculteit (ETF) in het Belgische Leuven (Heverlee), sprak over ”Het nieuwe verbond en de brief van Gods Geest”. Voor een evangelisch theoloog als hij klinkt het begrip verbond „zo refo”, zo begon hij zijn toespraak, evenwel verdient het ”verfrissing” en is het tijd voor zo iets als een „charismatische verbondsleer”.

Het nieuwe verbond zegt iets over de relatie met God, aldus prof. Nullens. „Christenen zeggen wel eens dat ze een relatie met God hebben. Maar wat bedoelen ze daarmee? De Schrift spreekt van een verbondsrelatie met God. De kerkvader Irenaeus vond het begrip belangrijk om de eenheid van de Schrift te benadrukken. De verbondstheologie is later herontdekt door mensen die de Schrift wilden laten spreken, zoals Zwingli en Bullinger in hun strijd met de wederdopers.”

Het verbond is een onverbrekelijke relatie die in zich houdt: redding, belofte en verplichtingen, aldus Nullens. „God is de initiatiefnemer van het verbond. Hij is altijd de eerste Die met Zijn genade tot ons komt. Het verbond is niet zo maar een partnerschap. God zegt niet: laat ons een verbond sluiten, maar: Ik zal een verbond sluiten tussen Mij en u (Gen.17:7).”

Ieder mens heeft een relatie met God. „Maar heeft u die relatie in het verbond, en wel in het nieuwe verbond?”, zo vroeg de ETF-hoogleraar. „Het nieuwe verbond vormt de eigenlijke identiteit van de christen. Identiteit kunnen we niet zelf maken, al ons modieuze spreken over authenticiteit ten spijt.”

Keer op keer maakt de apostel Paulus de gemeente bewust wat ze is: een brief van Christus, niet met inkt geschreven, maar met de Geest. „Paulus ziet zichzelf als een dienaar van het nieuwe verbond, zoals Mozes de dienaar van het Oude Verbond was. Het nieuwe verbond neemt het oude verbond niet weg, nee, het is een versterker van wat is. Het is geen breuk, maar een verbond zoveel te groter en met des te meer luister. Het verbond betekent dat de heilige God in ons wil wonen. Heidenen worden huisgenoten van God.”

Het kruis was nodig om de heerlijkheid van God bij de mens te brengen, aldus Nullens. „Het nieuwe verbond is van de Geest. De Schrift en de letter op zich maken ons dood, missen de kracht van verandering. De Schrift staat tegenover mij, als zij niet door de Geest in onze harten wordt geschreven.”

Het nieuwe verbond moet het kostbaarste zijn in het christenleven. „Het betekent bevrijding van de verharding van het hart door bekering. Welk aandeel de mens of God daarin heeft, ik weet het niet, het is een mysterie. Wat ik wel weet: We moeten 180 graden omdraaien, ons op God richten, dan pas zien we pas wie God is. Het is de Geest Die de sluier wegneemt. Ik ben kritisch tegenover elke theologie die niet uitgaat van de wedergeboorte en het werk van de Heilige Geest.”

Waar de Geest is, is vrijheid, dat wil zeggen: we krijgen vrijmoedigheid en vrijspraak, zo stelde prof. Nullens. „Wij worden erdoor bezield. In het nieuwe verbond zijn we niet gebonden, maar vérbonden. We zullen des te meer naar het voorbeeld van God veranderd worden, want Zijn Geest is in ons. Hij wil in ons wonen en dat zal ons moeten bezielen elke dag.”

Nieuwe interesse

Ds. Gert Hutten, vrijgemaakt gereformeerd predikant in Arnhem en auteur van ”Verrast door de Geest” (2005), stelde dat ongeveer tien jaar geleden er grote belangstelling kwam voor het thema en het werk van de Geest. „Nog steeds merk ik dat in reformatorische kring de Geest erg onderbelicht is. Gods grote passie is dat Hij in ons wil wonen. God wil geen schone mensen, maar gevulde mensen. Hij wast ons schoon om ons te vullen met Zijn Geest. Als we weinig contact met de Geest hebben, leven we als mensen in een slecht huwelijk.”

De Heilige Geest is geen kracht, maar een Persoon. „Je kunt Hem leren kennen en aanspreken. Hij is bezig met heiligen, niet om je minder zondaar te laten worden, maar om je dichter bij Hem brengen. Dan ga je minder plat leven en steeds geestelijker naar deze werkelijkheid kijken. De Geest wil ons aanvuren. Stilstand is altijd achteruitgang. Er zijn te veel christenen die stil staan, be-houdend zijn. God zegt: ik wil beweging. Geest wil zeggen: de wind in de zeilen. De Geest brengt vuur in je leven, zoals Jezus altijd vol vuur was.”

Het kan volgens ds. Hutten niet zo zijn dat als je de Geest hebt en niet overtuigd bent. „Als dat je dat niet bent, heb je gebrek aan Geest in je leven. De Geest brengt wedergeboorte. Je moet daarom zeker de vraag stellen: ben ik wedergeboren? Ben ik een totaal nieuwe schepping, ingelijfd in Jezus? De Geest komt om Jezus groot te maken. Niet dat we het kruis achterlaten, zoals we vaak horen, en dan zogenaamd leven in de Geest. De Geest brengt tot Jezus en doet niets zonder Hem.”

Ds. Hutten zag zichzelf als een brug tussen de reformatorische en charismatische richting. Er ging een wereld voor hem open toen hij zijn boek ”Verrast door de Geest” schreef. „Als je je verdiept in Gods Geest, mag je veel meer ontdekken van de heerlijkheid en diepten van God. God is een gebouw, waarin je kunt verdwalen.”

Hoe verandert God ons? „Verandering is absoluut niet zweverig”, stelde de Arnhemse predikant, „zoals het geloof dat ook niet is. Verandering is zichtbaar en meetbaar. Je kunt zeker bij je zien of je groeit, of de vrucht er is: liefde, vrede, vreugde, enzovoort. Veranderen is dat je steeds meer wordt zoals God jou heeft bedoeld: om lief te hebben.”

God ziet jou als een nieuw mens en maakt je zo, aldus ds. Nutten. „Je moet weten wat vrijspraak en genade is. Dan weet je dat God een Vader voor je is en niet boos op je is en veroordeelt. Zolang je dat laatste denkt, wordt je op jezelf geworpen. Dan staat God tegenóver je en moet je alles zelf doen. Zolang je niet de vrijspraak te pakken hebt, zorgt jouw verkeerde geloof ervoor dat je niet groeit en op jezelf wordt teruggeworpen, gevangen in jezelf.”

Veel christenen zitten volgens ds. Hutten gevangen in het wetticisme. „De mensen luisteren meer naar de wet dan naar Jezus. Het gaat om de keus: bent u onder de wet, of onder de genade? Ik hoef mij niet door de wet steeds tot Christus te brengen, want ik bén in Hem. Ik heb aan Jezus meer dan genoeg. Jezus is veel radicaler dan de wet, Hij is de vervulling van de wet.”

„Welke liederen moet we zingen?”, zo vroeg een aanwezige. Ds. Hutten zei veel van de psalmen te houden, gaat er momenteel prekend helemaal doorheen, maar „het is de vraag of je ze moet zingen”. „Ik adviseer: leef dicht bij de psalmen. Verder is het een non-issue wat we zingen. We maken ons meer druk over liederen in de kerk en over een kras op onze auto, maar laten intussen zovelen in de wereld verloren gaan. Als je de wereld ingaat, heb je nooit tijd. Ik vind het schandalig dat het in de kerk nog over deze kwesties gaat.”