Commentaar: Obama gnuift
In de strijd om de kandidatuur voor het presidentschap van de Verenigde Staten voor de Republikeinse Partij is dinsdag wel een belangrijke stap gezet, maar de eindstreep is nog bij lange na niet gehaald. In tien van de vijftig staten gingen dinsdag, Super Tuesday, kiezers naar de stembus. Als een van de vier kandidaten driekwart van de tien staten had binnengehaald, was de strijd feitelijk beslist geweest. Dat is niet gebeurd.
Koploper is nog steeds Mitt Romney. Hij haalde dinsdag in zes staten de overwinning. Maar zijn rivaal Santorum wist er drie binnen te halen en Newt Gingrich, voormalig voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, één.
Wie deze kale cijfers bekijkt, zal constateren dat de voorsprong van Romney behoorlijk is. Hij heeft immers op Super Tuesday meer dan de helft van de staten binnengehaald. Hij mag dus tevreden zijn.
Toch niet. Een behoorlijke tegenvaller voor hem is dat hij maar zeer nipt de staat Ohio wist binnen te slepen. Santorum zat Romney dicht op de hielen. Het meer conservatieve platteland koos overduidelijk voor deze rooms-katholiek. De steden hadden meer met Romney. De vraag is nu wat deze stedelingen zullen doen als in november de presidentsverkiezingen worden gehouden. Dan zouden degenen die gisteren Romney steunden wel eens massaal voor de Democraten kunnen kiezen. Hun trouw aan de Republikeinse principes is minder groot dan die van de plattelanders in Ohio.
Tweede punt is wat er straks gebeurt als Newt Gingrich de handdoek in de ring gooit. En dat zal op enig moment gebeuren. Nu wil hij nog doorgaan, maar met slechts twee staten –tot nu toe– achter zich, maakt hij feitelijk geen kans meer. Op het moment dat hij stopt, is goed denkbaar dat zijn kiesmannen naar Santorum gaan. Het conservatisme van hem spreekt de vrienden van Gingrich meer aan dan het liberaler gedachtegoed van Romney. Daarmee loopt Santorum dan in één klap fors in op Romney als het om kiesmannen gaat. Nu heeft laatstgenoemde er 396, maar hij is nog een eind verwijderd van de benodigde 1144.
Kortom, de strijd om de Republikeinse nominatie is nog niet beslist. Dat op zich al is schadelijk voor het imago van de partij. Wil ze het kunnen opnemen tegen de Democratische tegenkandidaat, de zittende president Obama, dan is van groot belang dat ze zo snel mogelijk de rijen sluit. Bovendien nopen de tijdsomstandigheden daar ook toe. Het slechte economisch klimaat vergt het begraven van de strijdbijl en eensgezindheid in het aanpakken van de problemen. Voorlopig zijn de Republikeinen echter nog druk met het op orde brengen van de eigen huishouding.
Daar komt bij dat de verschillen tussen de twee belangrijkste rivalen, Romney en Santorum, behoorlijk zijn. Zeker als het gaat om immateriële zaken. Beiden hebben ook niet zo’n geweldig imago. Romney is de rijke zakenman die Joe the Plumber nauwelijks begrijpt. Santorum is de strikte rooms-katholiek die de klok in ethisch opzicht decennia lijkt terug te willen zetten. En Obama? Die lacht in zijn vuistje. Hoe groter de verdeeldheid bij de Republikeinen, hoe groter zijn overwinning in november zal zijn.