De helft van de Rotterdammers is van niet-Nederlandse afkomst, over vijftien jaar is dat bijna 60 procent. Ze wonen voornamelijk in de wijken rond het stadshart, maar het Centrum voor Onderzoek en Statistiek voorspelde vorige week dat ook andere nog gemengde buurten bijna helemaal zullen verkleuren.

Volgens directeur Erol Poyraz van Crossnotions moet de gemeente een visie ontwikkelen op deze nieuwe realiteit en niet bang zijn voor gettovorming. „Beide groepen zouden elkaar juist uitstekend kunnen aanvullen”, denkt hij. „In steden zoals Londen en Parijs is dat al het geval. Het publiek komt op de winkels in het centrum af en kan overlopen naar aangrenzende multiculturele straten.”

Volgens Crossnotions keren allochtonen en autochtonen zich in Rotterdam door angst en onbekendheid nog te veel van elkaar af en hebben zij en de gemeente te weinig oog voor de kansen die de gekleurde samenleving kan bieden. „Economische integratie is dé sleutel om desintegratie van de samenleving tegen te gaan. Rotterdam is enorm bevreesd voor gettovorming, maar als de wijkeconomie de ruimte krijgt zal dat niet gebeuren”, verwacht Poyraz.

De allochtone groep blijkt bedrijvig. Rotterdam telt inmiddels ruim 5000 allochtone ondernemers. Het zijn vooral Turken en Surinamers, die in de oude wijken Delfshaven, Feijenoord, Noord en centrum actief zijn. Zij timmeren met supermarkten en kebab- en falafelhuizen flink aan de weg.

Volgens Crossnotions wordt de economische kracht van de allochtone ondernemers onderschat. „Ze hebben vaak vernieuwende producten en formules”, zegt Poyraz. „Turkse kebabrestaurants in Duitsland overtreffen McDonald’s nu al in omzet. In Rotterdam heeft de etnische fastfoodketen Has inmiddels zijn intrede gedaan.”

De etnische detailhandelaren nemen in de oude wijken steeds vaker de plaats in van autochtonen, die wegtrekken naar winkelcentra of stoppen. Volgens Crossnotions boeken de autochtone ondernemers minder succes omdat ze onvoldoende oog hebben voor de veranderende behoefte van de consument.

„De autochtone winkeliers die goed inspelen op de multiculturele samenstelling van de bevolking zijn op de vingers van één hand te tellen”, aldus Poyraz. „Het etnische assortiment van een Nederlandse supermarkt is echt om te huilen. Turken gaan liever naar hun eigen winkel’, waar ze bijvoorbeeld uit tien soorten fetakaas kunnen kiezen.”

Crossnotions vindt dat de gemeente Rotterdam en projectontwikkelaars geen duidelijke visie hebben op de rol die allochtone ondernemers kunnen vervullen. „Hun concentratie overvalt de beleidsmakers. De overheid heeft alleen oog voor problemen en achterstanden, niet voor het potentieel.”

Het adviesbureau organiseert in oktober reizen naar Keulen en Parijs om gemeenten, projectontwikkelaars en ondernemers te laten leren van succesvolle projecten op het gebied van multicultureel ondernemerschap. Poyraz denkt dat Rotterdam moet stimuleren dat allochtonen en autochtonen elkaar leren kennen en elkaars winkelgebieden aanvullen. Verder moeten de allochtone winkelzones een eigen culturele identiteit krijgen en zo een toeristische trekpleister worden.

„Neem de wijk Belleville in Parijs. Daar is 90 procent van allochtone afkomst, iets waar Rotterdam zo bang voor is. Maar de ondernemers zijn er enorm dynamisch. Sommige opereren zelfs internationaal. Toeristen brengen tegenwoordig behalve aan de Eiffeltoren ook een bezoek aan die wijk.”

Crossnotions ziet veel potentieel in de kilometerslange winkelstraten Kruiskade-Marconiplein, Binnenweg en Beijerlandselaan-Groene Hilledijk. Kruiskade-Marconiplein is een gebied waar de criminaliteit een paar jaar terug welig tierde, maar dat nu goed draaiende winkels met 120 nationaliteiten telt. De Rabobank ondersteunt de ondernemers bij het ontwikkelen van de straat.

Poyraz ziet in Rotterdam ook kansen voor concentratie in thematische winkelstraten, zoals een Chinatown, een Egyptische bazaar en multiculturele horeca. „Mensen met geld trek je pas als je wat bijzonders te bieden hebt. Niet voor niets is de grootste klacht over de Nederlandse winkelcentra dat het van die eenheidsworsten zijn.”