In 1993 verscheen van de hand van prof. dr. W. H. Velema, toen hoogleraar ethiek en ambtelijke vakken aan de Theologische Universiteit Apeldoorn, een beknopt boek over de vraag ”Wie is God?” Achttien jaar later beleeft dit geschrift een nieuwe druk, omdat ernaar gevraagd werd door het Landelijk Contact Jeugdwerk van de Christelijke Gereformeerde kerken.

Begrijpelijk dat de auteur dit als een verrassing heeft ervaren. Het is niet gebruikelijk dat een boek na zo lange tijd ongewijzigd herdrukt wordt. In deze nieuwe uitgave bestaat de enige verandering daarin dat in de gespreksvragen in plaats van de u-vorm nu de jij-vorm wordt gehanteerd. Een verder doorvertaling van het vele goede dat de schrijver hier biedt naar een jongere generatie is een mooie taak voor anderen.

De vraag hoe we God kunnen kennen, beantwoordt de schrijver met een heldere verwijzing naar Gods openbaring. Onze kennis is resultaat van Zijn komen en spreken tot ons. Hij komt het leven van mensen binnen als de volstrekt Andere en niet als een projectie van menselijke gevoelens en ervaringen. De mens is er vanuit de schepping op aangelegd om in volle vrijheid te antwoorden op Gods liefde. Na de zondeval zijn we aangewezen op Gods bijzondere openbaring, die in de Schrift is gedocumenteerd.

In het geloof varen we tussen de klippen van rationalisme en mysticisme door. Het rationalisme respecteert het God-zijn van God als de gans Andere niet, het mysticisme brengt relativisme met zich mee en komt niet verder dan vage, diffuse kennis van God.

De levende God is de God van het verbond. We moeten het verbond niet misverstaan als zou het gaan om een juridisering van de relatie van God en mens. Het gaat er juist om dat God met Zijn liefde en belofte tot ons neerdaalt en Zich daarbij zo dicht mogelijk bij onze voorstellingswereld en uitdrukkingswijze aansluit. Hij is een God Die niet liegt, niet flirt en bedriegt, maar volstrekt betrouwbaar is.

Na een korte bespreking van de belijdenis van de drie-eenheid van God gaat de auteur in op enkele van Zijn deugden of volkomenheden. Al Gods deugden zijn deugden van de Verbondsgod. Hij betoont de waarachtigheid van Zijn deugden in het kader van het verbond. Zo is God heilige liefde, Hij is de Eeuwige, de Onveranderlijke, de Alomtegenwoordige, de Alwetende, de Almachtige, de Wijze, de God van gerechtigheid en goedertierenheid, de Ene en Eenvoudige.

De rode draad in dr. Velema’s meditatieve behandeling van deze volmaaktheden van God is dat hij telkens inzet bij Gods openbaring en niet bij wijsgerige beschouwingen. Hij wil over God denken van boven naar beneden en niet omgekeerd. Zo wordt ons denken in het Woord gedrenkt en van het Woord doortrokken, zodat ons spreken ”weerspiegelend spreken” is. We kunnen God niet definiëren. We kunnen Hem alleen maar belijden, en dat doen we door na te spreken wat we van Hem hebben opgevangen. Zo gaan wij Hem aanbidden met woorden die Hij voor Zichzelf heeft gebruikt.

Van harte beveel ik dit boek aan ter lezing, maar vooral ook ter meditatieve overweging. Het is goed om de compacte zinnen hardop te lezen en een voor een te overwegen. De leesvrucht die de auteur voor ogen staat, is dat we meer en meer onder de indruk raken van de heerlijkheid van God. De Godskennis is erop gericht dat wij Gods Naam verheerlijken. De lofverheffing van de Drie-enige vervult het leven van het geloof, nu al in beginsel en eeuwig volmaakt. Het boek eindigt met deze zinnen: „Pelgrim zijn betekent: op weg zijn naar de volle heerlijkheid van het Nieuwe Jeruzalem. Het is niet tevergeefs God te kennen. Het is leven in vreugde, met perspectief op de eeuwigheid.”

Boekgegevens

”Wie is God?” door W. H. Velema; uitg. Groen, Heerenveen, 2011; ISBN 978 90 8897 031 3; 112 blz.; € 12,50.