De Portugese regering kondigde maandag formeel de noodtoestand af voor het hele land, waar in totaal meer dan zeventig branden woeden. Er is al meer dan 37.000 hectare bos in vlammen opgegaan. De afgelopen week kwamen door het vuur negen mensen om het leven. „Een tragedie zoals Portugal die op het gebied van branden nog nooit heeft meegemaakt”, aldus de Portugese premier Durao Barroso maandag.

Het besluit van de regering betekent dat Portugal formeel bij een EU-solidariteitsfonds kan aankloppen om financiële steun. Ook kunnen getroffenen nu worden gecompenseerd. De Europese Commissie liet maandag weten dat er nog geen besluit is genomen over financiële bijstand aan Lissabon. Een woordvoerder zei de situatie „verder in de gaten te houden.”

Verscheidene landen, onder meer Italië, Spanje en Marokko, hebben blushelikopters naar Portugal gestuurd. Spanje heeft de apparatuur echter ook zelf nog nodig, omdat ook daar tientallen brandhaarden zijn. Volgens de autoriteiten is de situatie de afgelopen dagen wel „iets verbeterd.” In Spanje zijn de afgelopen week zeven mensen door de branden om het leven gekomen.

In andere delen van Europa zorgden de hoge temperaturen voor kleinere problemen. In Frankrijk, waar de bosbranden in het zuidoosten inmiddels zijn gedoofd, is het drinkwater op rantsoen gesteld. Ook maken de autoriteiten zich zorgen over toenemende luchtvervuiling, met name in de grote steden. Vijf Franse kernreactors draaiden maandag op halve kracht, omdat het water uit rivieren dat als koelvloeistof diende, te heet was en te langzaam stroomde.

In Groot-Brittannië, waar het kwik maandag tot 33 graden Celsius kwam, hebben spoorwegmaatschappijen de snelheid gehalveerd waarmee treinen op een groot aantal lijnen mogen rijden. De maatregel is ingegeven door angst voor ongelukken als gevolg van kromgetrokken rails. Volgens Britse meteorologen sneuvelt deze week het record van 37 graden dat ooit in het land is gemeten.

In Duitsland gaat de temperatuur in het westen en zuidwesten volgens voorspellingen richting de 38 graden. Ook in Frankrijk komt de recordtemperatuur (44 graden in 1923) in zicht.

In delen van Zwitserland is het verboden vuur te maken. Door de enorme droogte is het gevaar van bosbranden levensgroot. Naar verwachting zal ook Zwitserland te maken krijgen met temperaturen van boven de 35 graden.

Boeren in heel Europa voorspellen een mislukte graanoogst door de droogte. Ook gaan koeien door de hitte minder melk geven. Er is een lichtpuntje: wijnboeren verwachten dit najaar juist een topoogst dankzij het droge en warme weer van de afgelopen maanden.

Overigens kampt ook Canada met grote bosbranden, die zich in de provincie British Columbia nog steeds verder uitbreiden. Er zijn al meer dan 130 woningen in vlammen opgegaan en circa 10.000 mensen zijn uit voorzorg geëvacueerd. Meteorologen voorspellen niet de regen waarop de bevolking hoopt, maar aanhoudende tropische temperaturen en een straffe wind.