Scepsis over referendum in Syrië
DAMASCUS – De Syrische bevolking heeft zich zondag in een referendum uitgesproken over een nieuwe grondwet. Die moet een einde maken aan de dominante machtspositie van de Ba’athpartij, die al meer dan vijftig jaar aan de macht is, en moet de angel uit de opstand tegen het regime halen. De oppositie spreekt van een loos gebaar, westerse landen spreken van een schijnvertoning.
In totaal telt Syrië 14,6 miljoen kiesgerechtigden. In gebieden zo- als de stad Homs, waar bij beschietingen door regeringstroepen de afgelopen weken honderden doden vielen, of in de onrustige provincie Idlib was de opkomst volgens verwachting laag.
President Bashar al-Assad besloot eerder deze maand het referendum voor de nieuwe grondwet uit te schrijven om critici de mond te snoeren. Met de nieuwe grondwet wordt, althans in theorie, het politieke systeem van Syrië opengebroken. Er worden meer partijen toegestaan en de president, al sinds 1970 een lid van de familie Assad, mag maximaal twee termijnen van zeven jaar aanblijven.
Oppositieleden verklaarden bij voorbaat het referendum te boycotten. Zij eisen het directe aftreden van Assad. In Damascus, waar Assad de steun van religieuze minderheden en de zakelijke elite geniet, zeiden veel mensen te gaan stemmen.
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Guido Westerwelle, was niet onder de indruk van de stembusgang. „Het referendum in Syrië is simpelweg een farce”, aldus Westerwelle. „Een schijnstemming kan niet bijdragen aan een oplossing voor de crisis. Assad moet nu eindelijk het geweld een halt toeroepen en de weg vrijmaken voor een politieke overgangsperiode.”
Westerwelle kreeg bijval van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Hillary Clinton, die het referendum een „cynische truc” noemde. „Het is een onecht referendum dat door Assad zal worden gebruikt om te rechtvaardigen wat hij andere Syriërs aandoet”, zo zei Clinton.
Ondanks het referendum ging het beleg van de stad Homs zondag door. Volgens het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten zijn er zondag in Syrië zeker 36 burgers en 23 leden van de veiligheidsdiensten gedood. De meeste doden vielen in Homs. Een dag eerder vielen er zeker 89 doden.
De Europese Unie gaat intussen het Syrische regime nog meer onder druk zetten om een einde te maken aan de gewelddadige onderdrukking van de oppositie. De ministers van Buitenlandse Zaken van de 27 EU-lidstaten zouden vandaag in Brussel nieuwe sancties afkondigen.
De tegoeden van de centrale bank van Syrië in de EU zullen worden bevroren. Ook komt er mogelijk een verbod op de handel in onder meer goud en edelstenen. Op die manier moeten geldstromen naar Assad en zijn handlangers worden drooggelegd.
EU
De Europese Unie heeft de druk op het Syrische regime verder verhoogd om een einde te maken aan de gewelddadige onderdrukking van de oppositie. De ministers van Buitenlandse Zaken van de EU kondigden maandag in Brussel nieuwe sancties af, die dinsdag van kracht worden.
De tegoeden van de centrale bank van Syrië in de EU worden bevroren. Ook komt er een verbod op cargovluchten door Syrische maatschappijen naar de EU en op de handel in diamanten, goud en andere edelmetaal. Op die manier worden geldstromen naar het regime van president Bashar al-Assad drooggelegd.
Daarnaast komen meer handlangers van Assad op een zwarte lijst, namelijk zeven ministers die betrokken zijn bij de schendingen van mensenrechten. Hun tegoeden in de EU worden bevroren en ook mogen zij Europa niet meer in.
De EU kondigde eerder al maatregelen af tegen 108 personen en 38 instellingen. Verder geldt er een wapenembargo en een verbod op de invoer van Syrische olie.
De Europese ministers besloten niet alleen tot een nieuwe ronde strafmaatregelen. Zij maakten duidelijk ook de oppositie te ondersteunen in haar strijd tegen de machthebbers.
Rosenthal
Het allerbelangrijkste is dat het geweld in Syrië stopt en dat president Bashar al-Assad aftreedt. Dan kan er op een bepaald moment een vredesmacht naar het land worden gestuurd.
Dat verklaarde minister Uri Rosenthal van Buitenlandse Zaken maandag in Brussel. Hij en zijn EU-collega’s besloten nieuwe sancties af te kondigen om het Syrische regime verder onder druk zetten. Europa hoopt op die manier een einde te maken aan de gewelddadige onderdrukking van de oppositie.
Nederland ziet vooral voor het Syrische buurland Turkije en de Arabische Liga een rol weggelegd bij de vredesmacht. Het gaat dan om een missie die de vrede moet handhaven, niet moet brengen.
Rosenthal concludeerde vorige week vrijdag op een speciale conferentie over Syrië in Tunesië dat er geen steun was voor het voorstel van Qatar om een Arabische troepenmacht vrede te laten afdwingen. Pas als er vrede is zou er een missie kunnen komen om deze te handhaven.