Elf personen zijn tot de doodstraf veroordeeld, 73 kregen levenslang en 21 anderen moeten straffen uitzitten die variëren van een tot 25 jaar. De rechtbank sprak 37 personen vrij, van wie er verscheidene al negen jaar vastzaten in afwachting van hun proces.

Het ging in Gikonko om de grootste zaak tegen genocideverdachten die ooit voor een klassieke rechtbank is gehouden in het Centraal-Afrikaanse republiekje.

Daar werden bij de volkerenmoord in 1994 800.000 à 1 miljoen Tutsi’s en gematigde Hutu’s in stukken gehakt of anderszins gedood door radicale Hutu’s.

Verdachten van die genocide worden op drie verschillende manieren berecht. De belangrijkste politieke, militaire en journalistieke leiders moeten verschijnen voor het Rwanda-tribunaal in het Tanzaniaanse Arusha, dat is opgezet door de VN-Veiligheidsraad. Daar zijn de detentieomstandigheden correct en is de maximumstraf levenslang.

Circa 100.000 andere verdachten, die voor ’Arusha’ niet interessant genoeg zijn, zitten in de overvolle Rwandese gevangenissen. Ruim 6500 van hen zijn inmiddels veroordeeld, van wie 600 à 700 tot de doodstraf. Die is inmiddels al 23 keer uitgevoerd. Om de enorme massa verdachten te kunnen verwerken, is in 2001 de gacaca ingevoerd voor genocideverdachten, een soort traditionele dorpsrechtspraak.

Rwanda houdt van 29 september tot 1 oktober zijn eerste parlementsverkiezingen waaraan meerdere partijen kunnen deelnemen, heeft Radio Rwanda vrijdag bekendgemaakt. Voor 25 augustus zijn al presidentsverkiezingen gepland, de eerste met meerdere kandidaten sinds Rwanda in 1962 onafhankelijk werd van België.

De parlementsverkiezingen worden verspreid over drie dagen, met het oog op de ingewikkelde procedure in de nieuwe grondwet, die in mei bij referendum is goedgekeurd. Deze vereist aparte stemmingen voor kandidaten die vrouwen en jongeren willen vertegenwoordigen, naast die voor de ’gewone’ politieke kandidaten.

Verwacht wordt dat het regerende Rwandese Patriottische Front zowel de presidents- als de parlementsverkiezingen zal winnen. De partij is gevormd door Tutsi-rebellen die in juli 1994 een eind maakten aan de genocide op een half miljoen Rwandezen, merendeels Tutsi’s, onder de toenmalige Hutu-regering.

In de grondwet zijn regels opgenomen die moeten voorkomen dat een partij ooit nog de macht kan veroveren door Hutu’s en Tutsi’s tegen elkaar op te zetten. Zo mag geen enkele partij meer dan de helft van de kabinetsposten bezetten en mogen de president, premier en parlementsvoorzitter niet alledrie tot dezelfde partij behoren. Het zijn echter geen harde garanties, want dezelfde grondwet geeft het parlement bevoegdheid de daarin opgenomen rechten te beperken.