„In de westerse samenleving zijn steeds meer mensen veel met zichzelf bezig en weinig met anderen.” Iets wat Eijk aan het hart gaat, maar waar hij naar eigen zeggen weinig tegen kan doen. „We kunnen mensen onze boodschap voorhouden, niet opleggen.”

Eijk ziet de ontkerkelijking met lede ogen aan, maar „krimp is niet altijd achteruitgang.” In de afgelopen decennia ging de kerk van ’volks’ naar ’keuze’. Vroeger gingen grote ladingen mensen naar de kerk, bij wie het niet opkwam om voor iets anders te kiezen, aldus de aartsbisschop. „Je houdt nu mensen over die er echt voor gaan.” Bovendien is de kerk door de krimp steeds meer een eenheid geworden. „We zijn jarenlang een kibbelclub geweest. Met minder mensen ontstaat meer eensgezindheid, waarmee we ook naar buiten treden.”

Een populaire verpakking om weer meer mensen naar de kerk te trekken ziet de aartsbisschop niet zitten. Al sinds de jaren ’60 is van alles geprobeerd om onder meer jongeren bij de kerk te houden, ook als ze niets meer met het geloof hadden. „Soms was er even een hieperdepiep-hoerastemming, maar na een paar jaar kalfde dat toch weer af. De ervaring leert dat als je het alleen maar zoekt in de verpakkingen en leuke trucs, dan red je het niet.”

Er komt wel een einde aan de ontkerkelijking in Nederland, denkt Eijk. Weinig gemeenschapszin betekent namelijk meer eenzaamheid en daar zitten grenzen aan. Op den duur zoeken mensen weer hun toevlucht tot de kerk, denkt Eijk. Niet op korte termijn, maar de kerkgeschiedenis „ziet eruit als een slingerbeweging, met grote diepte- en hoogtepunten. Een kentering zit er zeker in.”

Als kardinaal wordt Eijk, nog meer dan nu, een van de gezichten van de RKK. Hij stemt met 119 andere ’prinsen van de kerk’ over een nieuwe paus, als de huidige komt te overlijden. Of Eijk zelf ooit paus wordt, is afwachten. „De kans daarop is met een toenemend aantal kardinalen uit nieuwe kerkprovincies inmiddels minder dan 1 procent. Maar goed, laat me eerst maar kardinaal worden en dan zien we wel verder.”