De coalitiepartijen reageren hiermee op het bericht dat de gemeente Den Bosch zelf een systeem in het leven heeft geroepen om illegalen maximaal vijf dagen op te vangen, ze een legitimatiepasje te geven, hun situatie te beoordelen en eventueel door te verwijzen.

In maximaal vijf dagen wordt gekeken of terugkeer mogelijk is, ze naar een opvang bij een particuliere stichting kunnen, een nieuwe asielprocedure nodig hebben of bijvoorbeeld kunnen doormigreren naar Canada.

De gemeente benadrukt dat zij niet zelf illegalen legaliseert, het Rijksbeleid over doet of het werk van Vluchtelingenwerk Nederland op zich neemt. „Wij werken juist samen met een platform van hulpinstellingen als Vluchtelingenwerk en met de Immigratie– en Naturalisatiedienst, het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, de Vreemdelingendienst en Justitie", aldus een woordvoerster. De pasjes zijn bedoeld om het probleem in kaart te brengen en de mensen waar het om gaat zichtbaar te maken. Bovendien weet de politie dan ook dat ze geregistreerd zijn.

Volgens de verantwoordelijk wethouder is de opvang niet een doel op zich maar wordt de gemeente daartoe gedwongen door het Rijk. Uitgeprocedeerde asielzoekers die op straat belanden, dreigen in een isolement te raken, ook omdat organisaties die opvang bieden verstrikt te raken in hun goede bedoelingen en het Rijk zet niet consequent uit.

Den Bosch is niet de enige gemeente die illegalen opvangt. Het is al tijden een onderwerp van conflict tussen gemeenten en het Rijk. Gemeenten klagen dat zij gedwongen worden mensen op te vangen, omdat het uitzettingsbeleid van de Rijksoverheid niet voldoet.

De nieuwe in het leven geroepen uitzetcentra hebben er niet toe geleid dat geen illegalen meer op straat belanden, stellen zij. Daarom gaan zij tegen de afspraken met het ministerie in, door met de opvang van illegalen.

CDA, VVD en D66 willen nu opheldering van minister Verdonk. Zij willen weten hoe het nu zit met de afspraken tussen Verdonks voorganger Nawijn en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. CDA en VVD zijn van mening dat gemeenten moeten stoppen met de opvang, maar vinden net als D66 dat het Rijk ook moet zorgen dat er uitgezet wordt.

D66 vreest dat de wetgeving niet voldoet. „In de wet staat nu dat de uitgeprocedeerde zelf verantwoordelijk is voor zijn terugkeer. Dat werkt kennelijk niet. Ik kan me dat ook wel voorstellen. Zo iemand pakt elke strohalm vast die op zijn weg komt", legt D66–Kamerlid Lambrechts uit. Die verantwoordelijkheid moet wat haar betreft bij de overheid komen te liggen.