Bush, die de afgelopen week zowel de Palestijnse premier Mahmoud Abbas als diens Israëlische ambtgenoot Ariel Sharon op het Witte Huis ontving, zei woensdag dat er de afgelopen tijd voldoende vooruitgang is geboekt in de Israëlisch-Palestijnse verhoudingen om uit te gaan van een optimistisch scenario.

De ”routekaart naar vrede”, het mede door de Verenigde Staten opgestelde vredesplan voor het Midden-Oosten, voorziet in de oprichting van een Palestijnse staat in 2005. Bush zei ook een rol te zien weggelegd voor de VS bij de bestrijding van Palestijnse terreurgroeperingen. Het ontwapenen van militante bewegingen is een taak van de Palestijnse Autoriteit, maar de VS kunnen daarbij een ondersteunende rol spelen, aldus Bush.

Besprekingen tussen de Israëlische minister van Defensie, Shaul Mofaz, en de Palestijnse veiligheidschef Mohammed Dahlan zijn vanmorgen vroeg vastgelopen. Zij konden geen overeenstemming bereiken over de Israëlische teruggave van de twee Palestijnse steden Qalqilya en Jericho.

De twee waren woensdag bijeengekomen in een hotel bij Jeruzalem en vergaderderden tot diep in de nacht. Zij voerden overleg over de overdracht van Palestijnse steden aan het Palestijnse bestuur, de vrijlating van Palestijnse gevangenen en de bouw van de veiligheidsmuur tussen Israël en de Palestijnse gebieden.

Volgens Israëlische functionarissen bood Mofaz aan Qalqilya en Jericho weer volledig onder Palestijns bestuur te plaatsen -een van de voorwaarden die zijn vastgelegd in het vredesplan voor het Midden-Oosten-, maar namen de Palestijnen daar geen genoegen mee. Zij zouden de teruggave van Ramallah eisen, de belangrijkste stad op de Westoever, waar de Palestijnse leider Yasser Arafat al ruim een jaar wordt vastgehouden onder bewaking van Israëlische militairen.

De Palestijnen eisen verder vrij verkeer tussen de steden. „We willen dat de terugtrekking (van Israëlische troepen) een echte is, dat een verbinding tussen de Palestijnse steden mogelijk wordt en dat mensen zich vrijelijk kunnen bewegen op de wegen tussen die steden en dorpen zonder langs Israëlische wegblokkades te hoeven”, zei Dahlan vanmorgen.

Mofaz verklaarde na afloop van het onderhoud dat Israël de Palestijnse eisen in overweging neemt. Hij zei dat een nieuwe besprekingsronde met Dahlan op stapel staat.

Dahlan had vorige week een gesprek met de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Condoleezza Rice waarin hij de VS vroeg meer druk uit te oefenen op Israël om af te zien van de bouw van een veiligheidsmuur rond de Westoever omdat die voor een groot deel op bezet gebied komt te staan. Sharon zei dinsdag echter dat hij de bouw van de muur zal doorzetten.

Ook volhardt Sharon in zijn weigering een groot deel van de 7000 Palestijnen vrij te laten die in Israël in de gevangenis zitten. Het vrijlaten van alle gevangenen is door de drie grootste radicale Palestijnse bewegingen als voorwaarde gesteld voor voortzetting van een enkele weken geleden afgekondigd bestand. Sharon heeft aangekondigd dat slechts enkele honderden Palestijnse gevangenen zullen worden vrijgelaten, maar geen veroordeelden die betrokken zijn geweest bij het beramen of plegen van terreuraanslagen.

Na zijn ontmoeting eind vorige week met Abbas zegde Bush de Palestijnen 20 miljoen dollar steun toe en prees hij Abbas en diens kabinet als „mensen die doen wat ze zeggen.” Abbas was de eerste Palestijnse leider die op het Witte Huis werd ontvangen sinds Bush’ aantreden in januari 2001. Yasser Arafat wordt al 2,5 jaar genegeerd door de VS.