Cito-toets volgend jaar waarschijnlijk later
ARNHEM – Zo’n 162.000 leerlingen zijn dinsdag begonnen aan de eindtoets basisonderwijs van het Arnhemse toetsinstituut Cito. Als het aan minister Van Bijsterveldt ligt, gebeurt dat voor het laatst in februari.
Vorige week stuurde de minister van Onderwijs een voorstel naar de Tweede Kamer voor een wet die basisscholen ertoe verplicht alle leerlingen van groep 8 in april een centrale eindtoets voor taal en rekenen te laten afleggen. Als de Tweede en de Eerste Kamer ermee akkoord gaan, geldt de wet volgend cursusjaar al.
De minister wil daarmee leerlingen de gelegenheid geven zich langer voor te bereiden op de toets. Ze kunnen dan betere prestaties leveren. Ook hebben ze niet langer al in februari het idee dat hun werk op de basisschool erop zit.
De Algemene Vereniging voor Schoolleiders (AVS) krijgt hiermee niet haar zin: zij wilde de toets afschaffen omdat hij voor een goed advies van de leerkracht niet nodig zou zijn en omdat de scores vaak worden gebruikt om de kwaliteit van de school te meten zonder rekening te houden met de wijk waarin de school staat.
Volgens het instituut Cito sluit de toets die de overheid wil nauw aan bij de huidige toets. Die is niet verplicht; net als de voorgaande jaren neemt 85 procent van de basisscholen eraan deel. Zo’n 260 orthodox-christelijke scholen gebruiken het schooleindonderzoek (SEO), waarin behalve kennis ook de intelligentie wordt gemeten. Ook andere alternatieve toetsen waarvoor scholen kiezen, richten zich meer op de algemene intelligentie en de sociaalemotionele vaardigheden van een kind dan de Cito-toets doet. „Het SEO zal, als duidelijk geworden is hoe de nieuwe situatie gaat worden, een onderzoek uitvoeren onder de bestaande gebruikers om te zien welke wensen zij hebben en hoe het SEO hier een antwoord op kan geven”, zegt adviseur J. F. Voorthuyzen van Driestar Onderwijsadvies.
Aan de Cito-toets doen zo’n 6200 scholen mee. Het aantal leerlingen dat zich over de opgaven buigt, 162.000, is iets groter dan vorig jaar. Leerlingen die het Nederlands onvoldoende beheersen, hoeven niet aan de toets mee te doen.
In de week van 5 maart ontvangen de scholen de resultaten. Die spelen een rol in het advies dat de basisschool uitbrengt voor het vervolgonderwijs. Die rol wordt overigens kleiner, doordat de uitslag later komt: middelbare scholen willen graag rond 1 april weten hoeveel leerlingen ze in het nieuwe cursusjaar kunnen verwachten en kunnen dus niet wachten op een Cito-uitslag rond 1 juni. Daarmee neemt de betekenis van het oordeel van de leerkracht toe.
Volgens Voorthuyzen is het denkbaar dat er een tweede toets blijft bestaan, zodat die gebruikt kan worden bij het schooladvies. Of er komt een voorlopige aanmelding onder voorbehoud van de toetsuitslag.
De Cito-toets bestaat uit 200 meerkeuzevragen op het gebied van taal, rekenen/wiskunde en studievaardigheden. Bijna 90 procent van de deelnemende scholen maakt ook de 90 opgaven van het onderdeel wereldoriëntatie. Om de onafhankelijkheid van de toets te garanderen wordt de inhoud elk jaar compleet vernieuwd. Alle opgaven hebben twee keer in een proefafname meegedraaid voordat ze in de eindtoets terechtkomen.
