Aansprakelijkheid
Een van de oorzaken waardoor jongeren ontsporen is een zwakke gezinsstructuur. Ouders zien te weinig toe op wat hun kinderen op school presteren en buitenshuis uithalen. Vaak is er sprake van gebroken gezinnen waarbij de vader afwezig is.Bovendien geldt ook hier dat een goed voorbeeld wellicht goed doet volgen, maar een slecht voorbeeld vrijwel zeker op dezelfde manier wordt nagevolgd. Ouders die hun kinderen voorgaan in diefstal, fraude met sociale uitkeringen, drankmisbruik en ontrouw in hun huwelijksrelatie, hoeven zich niet te verbazen wanneer die in hetzelfde spoor gaan.
Criminaliteit, asociaal gedrag en armoede zijn natuurlijk niet erfelijk in de strikte zin van het woord, maar in sociaal opzicht is dat wel in hoge mate het geval. Vaak planten dergelijke problemen zich voort van de ene generatie op de andere. Gelukkig zijn er ook die uit een dergelijk milieu afkomstig zijn en zich daar bovenuit weten te werken. Maar het komt ook voor dat jongeren die in een normaal gezin opgroeiden, in de loop der jaren afzakken naar de zelfkant van de samenleving.
In ieder geval kan duidelijk zijn dat voor een succesvolle aanpak van de jeugdcriminaliteit ook gekeken moet worden naar het gezin waarin jongeren opgroeien. Een versterking van het gezinsverband en het begeleiden van de ouders zijn daarbij van grote betekenis. Vandaar ook de waardevolle rol die een gezinsvoogd of (meer in het informele vlak) een gezinscoach hier kan vervullen.
Ouders moet duidelijk gemaakt worden dat zij de eerstverantwoordelijken zijn voor hun kinderen. Zo heeft het CDA-kamerlid Çörüz aangekondigd dat zijn fractie de juridische en financiële aansprakelijkheid van ouders voor hun minderjarige kinderen wil uitbreiden. Nu loopt die af met 16 jaar en dat zou 18 moeten worden. Pas daarna zijn ze immers meerderjarig.
Thans is het zo wanneer jongeren van 16 of 17 gepakt worden wegens het aanrichten van schade, dat het uiterst moeilijk is om die vergoed te krijgen. Hun financiële draagkracht is daarvoor te gering. Men zou dan bij de ouders moeten kunnen aankloppen.
Nu zal daar ook lang niet altijd veel te halen zijn, maar alleen al het feit dat ze financieel aansprakelijk gesteld kunnen worden voor de schade die hun kinderen veroorzaakten, kan een heilzame schrikreactie oproepen. Het voorstel van de CDA-fractie verdient daarom zeker steun.
Overigens kunnen de ouders in tal van gevallen ook wijzen op de negatieve invloed die hun kinderen van de maatschappij ondergaan. Wat wordt er op school getolereerd, wat is het sociale klimaat in de woonwijk en welke invloed gaat er uit van de media?
Niet dat men daarmee alle schuld voor het wangedrag van de kinderen van zich af kan schuiven, maar het zijn wel reële gezichtspunten. Versterking van de gezinsstructuur is van groot belang, maar bij het opgroeien van jongeren komen micro- en macro-invloeden bij elkaar. Regels en structuren hebben ook maar een beperkte waarde wanneer zowel in het gezin als in de maatschappij het juiste normbesef ontbreekt. Een normbesef dat voortvloeit uit eerbied voor Gods heilige wet.